Boğmacanın Nedenleri
Bulaşıcı ve basil cinsinden mikrobik bir hastalıktır. Boğmaca bakterileri kısa, küçük, çubuk şeklinde mikroplardır. Boğmaca hastalıklarının %80'i çocukluk döneminde görülür. Yetişkinlerin boğmacaya karşı bağışıklıkları yoktur. Bu nedenle çocuklarından boğmaca kapabilirler. Aynı şekilde, yeni doğmuş bir bebek de, annenin bağışıklığı nedeniyle kesin bir bağışıklık kazanmış değildir. Boğmaca, özellikle bebek için ağır ve hayati tehlikesi olan bir hastalıktır. Boğmaca kız çocuklarında, erkek çocuklardan daha sık görülür.
Boğmaca Nasıl Bulaşır?
Boğmaca mikropları öksürükle havaya verilir ve solunum yoluyla insandan insana doğrudan doğruya geçer. Mikropların kuluçka süresi yaklaşık 7-14 gündür.
Boğmacanın Belirtileri ve Seyri
Boğmaca enfeksiyonlarının yaklaşık olarak üçte biri hafif geçer. Boğmaca hastalığının, bir iki hafta süren ön safhasında gribal enfeksiyon belirtileri görülür (Nezle, öksürük ve iştahsızlık). Daha sonra öksürük şiddetlenir, krizler halinde gelir. Birdenbire seri halinde öksürük başlar, yüz kızarır, morarır, dil dışarı çıkar, gözler dışarı fırlar ve yaşarır, soluk alırken ıslık gibi ses çıkar, balgam çıkarılır ve kusulur. Bu safha üç ila altı hafta sürer. Sonra öksürük krizleri yavaş yavaş seyrekleşir ve şiddeti de azalır.
Komplikasyonları
Hastalık sırasında bronkopnömoni ve ortakulak iltihabı oluşması tehlikesi vardır ve özellikle, bebeklik döneminde tehlikelidir. En ağır komplikasyon olarak, toksinlerin damar çeperlerine zarar vermesi, damar tıkanması, kanamalar, oksijen yetmezliği sonucunda bir beyin hastalığı oluşmasıdır. Bu hastalıkta, kramplar ya da bilinç bozuklukları görülebilir. Ayrıca, beyinde arıza bırakma olasılığı de vardır.
Boğmacanın Tedavisi
Boğmaca, çocuğa bebeklik döneminde büyük zararlar verir. Bundan ötürü doktor, ilk gün içinde boğmacaya yakalanan çocuğun bir hastaneye yatırılmasını isteyebilir. Bu hastanede çocuğa gerekli tedavi yapılır. Daha büyük çocukların temiz havaya ve vitamin yönünden zengin gıdaya çok ihtiyaçları vardır. Başka tedavi tedbirlerine baş vurulup vurulmayacağına (teskin edici ve öksürük reflekslerini hafifletici ilaçlar, antibiyotikler) doktor karar verir.
Korunma:
Hasta çocukların, sağlıklı çocuklardan ayrı tutulmasıyla hastalığın bulaşması önlenir. Özellikle, çocuk yuvalarında çocuklara ve komşu çocuklarına dikkat edilmelidir, çünkü her öksürük bulaşıcı ya da boğmaca başlangıcı olabilir. Üç aydan itibaren yapılan aşıyla, kazanılan aktif bağışıklık, geniş ölçüde hastalıktan korur. Bakterileri yok edici ilaçların on günden fazla bir süre verilmesi ve özel koruyucu bir sorun (boğmaca-hiperimmün-gamaglobülin) uygulanması boğmacaya engel olabilir ya da hiç değilse boğmaca krizlerinin şiddetini oldukça azaltır.