Eski Romada, evlenme gecesinden sonra kadının boynunu yoklamak adetti. Eğer boynun önündeki tiroid bezi şişmişse bu evliliğin iyi bir şekilde devam edeceğine işaret ederdi. Demek ki o zamanlardan beri iç ifraz bezlerinin insanların heyecanı va ruhsal duyumları ile ilgisi bilinmekteydi.
Gerçekten de sempatik sinir sistemi ve böbreküstü bezlerinin salgıları ile ilgili olan heyecanlarımız tiroid hormonuna da tesir etmektedir. Bu hormonun salgılanması hipofiz bezinin salgıları ile ilgilidir. Hipofizin bu salgıları da yine kandaki tiroid hormonu miktarı ile ayarlanır Bu işlem aynı zamanda ruhsal durumumuzla da sıkı sıkıya ilişkilidir.
Tiroid bezinin fazla salgı yapması halinde "Basedow hastalığı" denilen bir hastalık ortaya çıkar. Bu fazla salgılanma sonucunda hücreler tarafından yakılan glukoz miktarı artar. Yeterli miktarda gıda alındığı ve hastanın iştahı iyi olduğu halde devamlı kilo kaybı olur. Aynı zamanda hasta sinirlidir. En ufak sebeple sinirlenir. Bu fazla salgılama nadiren bizzat tiroit glandına bağlı sebeptendir. Çoğu kez hipofiz guddesinin ön kısmından salgılanan ve tiroidi uyaran hormonun (TSH) fazla imal edilmesinden olur. Bu uyarıcı hormonun artışı da gerek ruhsal sebeplere ve gerekse cinsiyet guddelerine (bezelerine) bağlıdır.
Tiroid bezi Basedow hastalığı ile ilgisi olmayan sebeplerle de büyür. Basit guatr (goitre) denilen bu hal iyot eksikliği sonucu meydana çıkar. Genellikle dünyanın her tarafında "guatr bölgeleri" vardır. İsviçre bunlardan biridir. İyot eksikliğini karşılamak için İsviçre'nin dağlık bölgelerinde yemek tuzuna iyot katılmaktadır.
Memleketimizde de bazı bölgeler, (Kastamonu, Adapazarı, Antalya gibi illerimizde) guatr bölgeleri halindedir. Denizden uzak olan yerlerde eğer içme sularında veya kaya tuzlarında iyot eksik ise basit guatr meydana çıkmaktadır.
Tedavi ilk olarak ilaçlarla denenir. Bazı hallerde de büyüyen tiroid bezini cerrahi müdahaleyle çıkarmak gerekir.
