Çeşitli nedenlerle merkez sinir sisteminde (beyin ve omurilik) oluşan hastalıklar sinir hücrelerini etkiler. Sinir hücrelerindeki bozukluklar, beynin konuşma merkezince ortaya çıkabilir. Ender olarak görülen bu organik konuşma bozuklukları zor teşhis edilir. Bu nedenle, beynin ve sinir sisteminin özel tıbbi muayenesi gerekir. Organik hastalıkların birkaçı aşağıda belirtilmiştir:
Konuşma ya da Konuşulanı Anlama Yeteneğinin Kaybı (Afazi ya da Disfazi): Konuşma merkezi alanlarında olan bir yıkım sonucu sözcük sağırlığı ya da sözcük körlüğü, motor afazi ve agrafi ortaya çıkar.
Sözcük sağırlığı ya da körlüğü, gerçekte konuşma yeteneğini etkiler. İşitme duygusu sağlam olduğu halde, sözcüklerin anlaşılmamasıdır.
Sözcük Körlüğü: Görme duygusu sağlam olduğu halde, okunan sözcüklerin kavranamamasıdır.
Motor Afazi: Ses çıkar, fakat sözcük söylenemez.
Agrafi: Elin hareket yeteneği normaldir, ama yazı yazma kavramı yoktur.
Tedavileri: Psikolojik nedenlerle oluşan konuşma bozuklukları, dikkatli psikolojik muayeneyi ve psikoterapik, iyileştirici pedagojik tedavileri gerektirir. Bundan başka, bugün konuşma bozuklukları olanlara özgü özel okullarda modern tedavi yöntemleri uygulanmaktadır.
