AMNİOSENTEZ (AS)
AMNİOSENTEZ Nedir?
Anne adayının karın cildinden girilen bir iğneyle rahime ve buradan da bebeğin içinde bulunduğu amnios sıvısına ulaşılması ve buradan tetkik amaçlı bir miktar sıvı alınması işlemine amniosentez denir.
AMNİOSENTEZ Ne Amaçla Uygulanır?
Daha çok tanı amaçlı uygulanır. Bu uygulamada:
Kromozomal bozukluk araştırılması,
Bebeğe ait metabolik hastalıkların tanısı,
Bebekte nöral tüp defektlerinin tanısı,
Kan grubu uyuşmazlığında bebeğin etkilenme derecesinin belirlenmesi, amaçlanır.
Amniosentez ayrıca ağır polihidramnios (bebeğin sıvısının normalden fazla olması) gibi durumlarda gebeyi rahatlatmak için tedavi amaçlı da kullanılabilir.
AMNİOSENTEZ Uygulanması Hangi Gebelerde Daha Değerlidir?
Bebekte kromozomal bozukluk rizikosu yüksek olan veya amniosentez ile saptanabilen bir hastalığı olma rizikosu yüksek olan şu durumlarda daha değerlidir:
35 yaş ve üstü gebelerde,
Daha önce kromozomal deformitesi (bozukluğu) olan bebek doğuran gebelerde,
Yakın akrabalarda kromozomal bozukluk mevcudiyetinde,
Anne ve/veya babada kalıtsal hastalık mevcudiyetinde,
Üçlü testte risk saptanması durumunda,
Tekrarlayan düşüklerde,
Anne ya da baba adayına dengeli translokasyon (karşılıklı parça değişimi) taşıyıcılığı ya da diğer yapısal kromozom kusurlarının olduğunun bilindiği durumlarda,
Daha önce NTD'li ( Nöral Tüp Defektli ) bebek doğurma hikayesi ya da anne veya baba adayında NTD varlığında,
Rutin veya ayrıntılı ultrasonda bebekte bozukluk saptanması durumunda.
AMNİOSENTEZ Ne Zaman Uygulanır?
Amniosentez tanı amaçlı gebeliğin 16-18. haftaları arasında uygulanır. Ancak son zamanlarda 15. gebelik haftasın dan evvel de amniosentez uygulanmaya başlanmıştır. (Buna erken amniosentez denir.)
Tedavi amaçlı ise; gebeliğin herhangi bir sürecinde uygulanabilir.
AMNİOSENTEZ Nasıl Yapılır?
Uzman hekim ultrason aracılığıyla fetusu ve plasentayı görür. Fetusun durumuna göre en güvenli yaklaşım noktasını seçip bu bölgede cilt temizlenir. Amniosentez iğnesi denilen ince bir iğne bu noktadan uterusa (rahime) doğru sokulup 20 ml kadar sıvı alınır. Sonra iğne çekilir ve gerekli yara bakımı yapılır. Hekim tekrar ultrason yardımıyla fetusun durumunu ve kalp atışlarını kontrol ederek uygulamayı bitirir.
AMNİOSENTEZ 'in Riskleri Nelerdir?
1. Gebelik kaybı (düşük) : Amniosentez sebebiyle düşük oluşma rizikosu 1/400 - 500 civarındadır. Amniosentezi yapan bireyin tecrübesi arttıkça bu risk oranı azalır.
2. Enfeksiyon : Oldukça ender gelişir. Sıklıkla amniosentezden sonraki 24 - 72. saatler arasında gelişir.
3. Amniosentez yerinden kanama ve amniotik sıvı sızması: Oldukça ender gelişir ve olayın düşükle sonuçlanabileceğini gösterdiğinden gebenin hemen hekime başvurmasını gerektiren durumlardır.
4. Kramp: Amniosentez esnasında veya sonrasındaki kısa süre içerisinde görülebilir. Görülmesi çok anlamlı değildir.
AMNİOSENTEZ 'de Alınan Sıvı Ne Kadar Sürede Tekrar Yerine Konur?
Amniotik sıvı bebeğin idrar çıkartması ile oluşur. Amniosentezle alınan sıvı bir kaç saat içerisinde yerine konur.
AMNİOSENTEZ Sonuçları Ne Kadar Sürede Rapor Edilir?
Test sonucu 3 hafta içerisinde rapor edilir.
AMNİOSENTEZ Sonuçları Nasıl Rapor Edilir?
Sitogenetik analizle bebeğin kromozomlarında sayısal anomali ve belirgin yapısal bozukluk olup olmadığı belirlenir.
Amniosentez yapıldıktan sonra laboratuvardan bebeğin kromozomlarının durumunu belirten ve cinsiyetinin de bildirildiği bir rapor gelir. 'Normal' olarak gelen bir rapor bebekte yapısal doğumsal bozukluklar, mikrodelesyon (silinme) ve mikroduplikasyon (sayının iki katına çıkması) gibi küçük kromozom kusurlarını ve özel teknik gerektiren birtakım hastalıkların olmadığını gösteremez.
Bebekte bir kromozomal bozukluk belirlenmişse laboratuvar bu durumu bildiren bir rapor hazırlar: 'Trizomi 21 - Down Sendromu' ... gibi.
Eğer özel teknik gerektiren bir hastalığın varlığı düşünülüyorsa laboratuvar önceden haberdar edilerek buna yönelik tetkiklerin yapılması istenebilir.
AMNİOSENTEZ Sonuçları Güvenilir Midir?
Kromozom analizinin sonucu 'normal' çıkmışsa, anal izin hatalı olma ihtimali çok çok düşüktür. Sonuç 'anormal' olarak gelmişse gerekli görüldüğünde kordosentez gibi bir teknikle bu sefer bebekten kan örneği alınarak 'anormal durum'un doğrulanması gerekebilir.