Anksiyete bozukluğunu anlamak için halk arasında da terim olarak kulağa yakın gelen anksiyete kelimesini anlamak gerekmektedir. Anksiyete kısaca tehlikeli bir uyarana karşı duyulan huzursuzluktur. Türkçeye endişe, kaygı ve bunaltı olarak çevrilmiş olan bu terim halk arasında huzursuzluk, sıkıntı, korku, tedirginlik olarak da tanımlanabilmektedir. İnsanlığın doğuşundan bu yana var olan bu duygu aslında tehlikeye karşı bedenin ve beynin verdiği doğal bir tepkidir. Ayrıca normal anksiyete, biraz gerekli ve kişiyi motive edici bir ruh halidir. Herkes hayatında en az bir kere anksiyete hissetmektedir.
Ancak ne zaman ki anksiyete yoğun, sürekli ve kişiyi rahatsız eden bir hal alır, o zaman anksiyetenin bir hastalığa dönüşmesi olasıdır. Anksiyete deformitesi (bozukluğu) tanısı koyabilmemiz için aşağıdaki durumların oluşması gerekmektedir;
* Kişinin mesleki ve ailevi yaşantısını etkilemeye başlamışsa
* Kişilerarası ilişkilerinde zorluklar oluşturuyorsa
* Gün içinde çok sık karşısına çıkıyor ve gününün büyük bir bölümünü kapsıyorsa
* Bu duygulanımını kontrol edemiyor ve başa çıkamıyorsa
* En az 6 aydır bu durumu yaşıyorsa
Anksiyete deformiteleri (bozuklukları) neden ayrı bir psikiyatrik gruptur?
Anksiyete bozukluklarının ayrı bir psikiyatrik hastalık grubu olmasının temel nedeni içinde barındırdıkları ortak semptomlardır. Tüm anksiyete bozukluklarında aşağıdaki belirtiler gözükmektedir. Bu belirtileri fizyolojik ve psikolojik-algısal olarak iki grupta inceleyebiliriz.
Fizyolojik semptomlar:
İshal, başdönmesi, sersemlik, terleme, reflekslerde artma, hipertansiyon, çarpıntı, puliller genişleme (gözbebeklerinin genişlemesi), senkop, taşikardi, kol ve bacaklarda yanma, titreme, midede rahatsızlık, sık idrara çıkma.
Psikolojik & algısal semptomlar:
Huzursuzluk/tedirginlik, korku, algıda karışıklık, öğrenmede zorluk, konsantrasyon eksikliği, kişilerin algılanması ve olayların adlandırılmasında sorunlar, hatırlayamama.
Anksiyeteli bireyler korku oluşturan durumları haklı çıkarma çabaları ile çevrelerinde belli şeyleri seçme ve diğerlerini göz ardı etme eğilimi gösterirler. Hatalı bir şekilde korkularını haklı çıkarırlarsa, seçtikleri cevap ile anksiyetelerini arttırırlar. Seçtikleri düşünce ile kendilerini rahatlatabilirlerse, anksiyeteyi azaltabilir veya gerekli önlemin alınmasında yetersiz olabilirler.
Tüm bu ortak özellikler anksiyete bozukluklarını ayrı bir psikiyatrik grup olarak karşımıza çıkarmakta ve bu deformiteleri (bozuklukları) 7 grupta incelemektedir:
Agorafobi, sosyal fobi, Özgül fobi, Travma sonrası stres bozukluğu, Akut stres bozukluğu, Yaygın anksiyete bozukluğu, Genel tıbbi bir duruma bağlı anksiyete bozukluğu, Başka türlü adlandırılamayan anksiyete bozukluğu, Obsesif-kompulsif bozukluk.
Wikipedia'dan:
Anksiyete bozukluğu ya da kaygı bozukluğu bireyin işlevselliğini olumsuz şekilde etkileyen çeşitli korku, kaygı veya anksiyete bozukluklarına verilen genel kapsamlı bir addır[1] Bu tip bozuklukların toplumun % 18'ini etkilediğine inanılmaktadır[2].
Konu başlıkları:
1. Tanısı
2. Çeşitleri
3. Tedavisi
4. Kaynakça
Tanısı:
Anksiyete aslında herkesin bazı zamanlar hissettiği normal ve yaygın bir duygudur. Anksiyete fakat bireyin günlük hayatındaki işlevselliğini olumsuz şekilde etkilemeye başladığı zaman sorun olarak kabul edilir. Anksiyetenin tanısı için aşağıdaki ölçütler kullanılablir.
Kişinin anksiyeteden dolayı meslek ve aile yaşamında güçlüklerle karşılaşması.
Arkadaş, komşu, tanıdık ve aile üyeleri ile olan ilişkilerde sorunlara yol açması.
Günün büyük bir bölümünde bireyin aklını meşgul etmesi.
Kişinin korku ve kaygılarını kontrol altında bulundurmakta güçlük çekmesi.
Bu durumun en az 6 aydır devam etmekte olması.
Çeşitleri:
Anksiyete birden fazla biçimde ortaya çıkabilmektedir. Bunlardan bazısı şunlardır[3]:
Panik deformitesi (bozukluğu) ve agorafobi
Yaygın anksiyete bozukluğu
Özgül fobi
Sosyal fobi ya da sosyal anksiyete deformitesi (bozukluğu) (aşırı çekingenlik)
Obsesif kompulsif bozukluk
Posttravmatik (travma sonrası) stres bozukluğu
Tedavisi:
Anksiyete deformiteleri (bozuklukları) ilaç tedavisi veya psikoterapi ile tedavi edilirler. Kullanılan ilaçlar arasında sertralin, sitalopram, fluoksetin, paroksetin ve fluvoksamin gibi selektif serotonin gerialım inhibitörleri veya alprazolam, clonazepam ve diazepam gibi anksiyolitik ilaçlar vardır. Anksiyete için en yaygın kullanılan psikoterapi yöntemi kognitif ve davranış terapisidir[4].
Kaynakça:
* pandost.com
* Alman Hasadetsi - Psikiyatri Bölümü
* Prevalence, Severity, and Comorbidity of 12-Month DSM-IV Disorders in the National Comorbidity Survey Replication, Ronald C. Kessler, PhD; Wai Tat Chiu, AM; Olga Demler, MA, MS; Ellen E. Walters, MS, Arch Gen Psychiatry. 2005;62:617-62
* Anksiyete (Bunaltı) Bozuklukları, Ahmet Çelikkol
* Kognitif ve Davranış Terapileri Derneği
