Çocuklarda ve Yetişkinlerde Şaşılık

Çocuklar­da ve Erişkinlerde Şaşılık



Çocuklar­da Şaşılık
Şaşılık gözlerin yanlış pozisyon­da bulunup farklı noktalara doğru baktığı bir haldir­. Gözlerden  bir adetsi tam karşıya bakarken  diğeri içe, dışa, yukarı ya da aşağıya bakmaktadır­. Yanlış pozisyon sürekli belirgin olabileceği gibi bazı yöne bakışlar­da da ortaya çıkabilmektedir­. Çocuklar­da sık karşılaşılan bu duruma ABD'de çocuklar­da %4 oranın­da rastlanmaktadır­. Erkek ve kız çocukların­da aynı sıklıkta görülmekte ve çoğu hastada ailesinde başka kimsede görülmemektedir­.

Gözler beraber nasıl çalışır?
Normal­de gözler aynı noktaya bakarlar. Bunun sayesinde beyin iki görüntüyü birleştirerek üç boyutlu görüntü oluştura­bilmektedir­. Bu üç boyutlu görüntü derinlik hissininde oluşmasını sağlamaktadır­.

Bir göz farklı yöne baktığı zaman beyine farklı iki görüntü gönderilecektir­. Bu durumda beyin yanlış yöne bakan gözden  gelen  görüntüyü yok sayacak ve yalnızca karşıya bakan gözün ilettiği görüntüyü kabul edecektir . Böylelikle çocuk derinlik hissi­ni oluşturamıyacaktır­. Erişkinlerde şaşılık meydana geldiğinde ise beyin bunu yapmıyacak, her iki görüntüyüde kabul edecek ve çift görme meydana gelecektir­.
Ambliyopi -göz tembelliği

Çocuklar­da sağlıklı görme seviyesi her iki göz normal pozisyon­da durduğu zaman ortaya çıkacaktır­. Şaşılık kayan gözde görmenin azalmasına yani göz tembelliğine (amblyopi) neden  olacaktır­. Beyin iyi gören  gözden  gelen  görütüyü kabul eder ve kötü gören  taraftan gelen  görüntüyü yok sayar. Bu durum şaşılık bulunan çocukların yarısın­da bulunmaktadır­.

Göz tembelliği iyi gören  gözün belirli sürelerle kapatılmasıyla tedavi edilmektedir­. Erken  tanı konulmuş olan hastalar­da amblyopi başarıyla tedavi edilmektedir­. Tedavi ne kadar geç başlarsa başarı şansıda o kadar küçüktür.

Şaşılığın nedeni, belirtileri nedir?
Nedeni tam olarak bilinmiyor Gözü kontrol eden  6 adet kas bulunmaktadır­. Her iki gözünde normal pozisyon­da olma­sı için kasların denge içinde bulunma­sı ve koordineli bir şekil­de hareket etme­si gerekir­. Santral sinir sistemi­ni etkileyen  hastalıklar­da ve görmeyi düşüren  katarakt, yaralanma gibi durumlardada şaşılık oluşabilmektedir­.

Gözlerin aynı yöne bakmama­sı en  önemli belirtidir­. Bununla beraber güneşli ortamda gözlerden  biri­ni kısmak ya da gözleri­ni beraber kullanmak için başını yana eğmek gibi belirtilerde ola­bilir­.

Şaşılık tanısı nasıl konur?
Bütün çocukların 4 yaşın­ dan evvel göz doktorunuz tarafın­dan kontrol edilmiş olma­sı gerekmektedir­. Eğer ailede şaşılık ya da ambliyopisi bulunan başka biri varsa bu muayenenin 3 yaşın­ dan evvel yapılma­sı gerekmektedir­.
Bebeklerin gözleri içe dönük gibi durmaktadır­. Bunun sebebi burun kökünün daha geniş olma­sı ya da göz kapağı­nın iç kısmın­da deri kıvrımı­nın bulunmasıdır­. Yaş ilerledikçe bu görüntü ortadan kalkacaktır­. Gerçekten  şaşılık olanlar­da ise düzelme olmayacaktır­. Yalancı ve gerçek şaşılık arasındaki fark fakat göz doktoru tarafın­dan teşhis edilebilmektedir­.

Şaşılık nasıl tedavi edilir?
Tedavide amaç görmenin korunması, gözlerin tekrar orta konuma getirilme­si ve binoküler görmenin sağlanmasıdır­.Bu amaçla :
Gözlük verile­bilir, cerrahi tedavi yapıla­bilir, ambliyopi için kapama tedavisi yapılabilmektedir­.

Şaşılık ameliyatı nasıl yapılır?
Ameliyat sırasın­da göz küresi yerinden  çıkarılmamaktadır­. Üzerinde ufak bir kesi yapılarak kaslara ulaşılmakta ve şaşılığın tipine göre kaslar­da çeşitli pozisyon değişiklikleri yapılmaktadır­. Gerektiği durumlar­da iki göze birden  müdehale edilmektedir­. Eriştinlerde lokal anestezi altında şaşılık ameliyatları yapılabilsede çocuklar­da genel anestezi şarttır­. Hasta günlük yaşantısına 1-2 gün içerisinde geri dönebilmektedir­. fakat birçok vakada tekrar ameliyat gereksinimi ortaya çıkmaktadır­.

Her ameliyat­da olduğu hal­de şaşılık ameliyatlarının­da da ufakta olsa komplikasyon(istenmeyen durum) rizikosu vardır­. Bunlar enfeksiyon, kanama çok nadirde olsa görme kaybıdır­.

Erişkinde şaşılık
Erişkinlerin %1'inde şaşılık görülebilmektedir­. Bunların çoğu çocukluktan beri bulunan şaşılık vakalarıdır­. Eğer yetişkin bir kişide şaşılık meydana geldiyse diabet, tiroid hastalığı, myestania gravis, beyin tümörleri ya da felçler araştırılmalıdır­.

Erişkinde bulunan şaşılığın belirtileri nelerdir?
Çocukluktan beri şaşılık bulunuyorsa çok az belirti bulunabilmektedir­. fakat ileri yaşlar­da oluşursa şaşılık en  sık görülen  belirti çift görme olacaktır­.Bazı erişkinlerde gözde ağrı, başağrısı, başı sürekli eğik tutmak gibi belirtiler buluna­bilir­. Dışa bakış bulunan çocuk ve erişkinler güneş ışığı­nın altın­da tek gözleri­ni kapatmayı tercih ederler.

Çift görmenin sebebi nedir?
Çocukların aksine erişkinler yanlış yöne bakan gözden  gelen  görüntüyü yok sayamazlar ve bu çift görmeye neden  olur. Bunun tedavisi tek gözün kapatılma­sı ya da gözlerin tekrar ameliyat ile doğru pozisyona getirilmesiyle sağlanır­.

Erişkinde şaşılık tedavisi nasıl yapılır?
Göz egzersizleri: Konverjans yetmezliği adı verilen  okuma ya da çalışırken  gözün yeterli çalışmama­sı gibi özel durumların tedavisinde kullanılır­.
Prizmalı gözlükler: Küçük kaymaların tedavisinde kullanılır­. Çift görmenin azalmasını sağlar.

Enjeksiyon: Bir kaç ay boyunca enjekte edildiği kası felç eden  bir ilacın kullanılma­sı esasına dayanır­. Seçilmiş vakalar­da faydalı olan bir yöntemdir­.
Ameliyat: Her yaşta en  sık kullanılan tedavi yöntemidir­. Uyumlu olan vakalar­da lokal anestezi altında yapılabilmektedir­. Ameliyat kozmetik nedenle, çift görmenin azaltılması, gözlerin beraber kullanılması­nın sağlanması, gözlerdeki ağrı­nın azaltılma­sı amaçlı yağılabilmektedir­. fakat her ameliyat­ta olduğu hal­de bu ameliyatların­da riskleri mevcuttur.

Konuyla ilgili aramalar: şaşılık ameliyatı , şaşılık ameliyatsız geçer mi , tedavisi nasıldır