Tenya şerit tenia bağırsak solucanı
Şerit hastalığı olarak da isimlendirilebilecek olan taenia enfestasyonu parazit adı verilen küçük canlılarla meydana gelen ve genelde sindirim sistemini tutan bir haldir. Tenyalar, az pişmiş veya çiğ et (tenya bulunan) yemekle bulaşır. Sığırlar genelde Taenia saginata bulaştırırken, domuzlar taenia solium taşıyıcısıdırlar. Tenyalar segmentli yani boğumludurlar. Her boğum yumurta üretebilme yeteneğine sahiptir.
Dünya genelinde epey yaygın bir haldir.
Sığır Tenyası (Taenia saginata)
Etle alınan tenya larvaları (olgunlaşmamış tenyalar) insan barsaklarında olgun hale gelebilirler ve boyları 4-6 metreye ulaşabilir.
Tenya hastalığı genelde her hangi bir belirtiye neden olmaz. Kişi kendisinde tenya olduğunu genelde dışkısında tenyaları görünce fark eder, öncelikle de hareketli parçacıkları.
Nadiren karın üst bölgesinde ağrı, ishal, bulantı, kilo kaybı görülebilir. Bazen apendiks, safra kanalları ve pankreas kanalında tıkanıklığa neden olabilirler.
Dışkıda parazitin yumurta ve boğumlarının görülmesi ile tanı konur. Taenia saginata nın hareketli parçaları dışkıda görülebilir. Parazit yumurtalarını makat civarında toplayabilmek amacı ile kullanılan selofan bant yöntemi ile %85-95 hastada tanı koymak olanaklıdır.
Tenya hastalığı, ilaçlarla ve genelde bir doz kullanılarak tedavi edilebilir. en çok kullanılan ilaç niclosamide etken maddeli ilaçlardır.
Domuz Tenyası (Taenia solium)
Uzunluğu yaklaşık olarak 5 metre civarındadır. Ülkemizde yaygın olmamakla beraber dünyada çok yaygındır.
Sığır tenyasından değişik olarak beyin, kalp, göz, akciğer, cilt altı ve kaslarda kist oluşumuna neden olabilirler: Domuz tenyası bulunan yetişkinler ve çocuklar eğer yeter derecede hijyene dikkat etmezlerse, dışkılama sonrası elleri ile makattaki yumurtaları alarak yutarlar. Bu yumurtalar barsaklara ulaştığında içlerinden larvalar çıkar ve dokulara geçerek kister oluştururlar. Eğer larvalar beyne ulaşırsa epileptik ataklar (havale ?) ve diğer sinirsel sorunlare neden olabilirler. Bu duruma cysticercosis adı verilir.
Diğer belirtiler sığır tenyasında olduğu gibidir.
Dışkıda yumurta ve larvaların görülmesi ile tanı konulabilir. Ayrıca radyolojik incelemelerde kistler görülebilir. Cilt altındaki şişliklerden yapılan biyopsi ile de tanı koymak olanaklıdır.
Tedavide bir doz niclosamide kullanılır. Kist oluşan durumlarda tedavi cerrahidir.
Balık Tenyası (Diphyllobothrium latum)
Bazı tatlı su balıkları ve som balığı Diphyllobothrium latum adı verilen tenya bulaştırabilirler. Genelde tuzlanmış, çiğ veya iyi pişirilmemiş balık eti ile bulaşır. Bunların uzunlukları 3-10 metre uzunluğunda olabilir. Bu parazitler barsağa tutunurlar. Dişi parazit günde 1 milyondan fazla yumurta çıkarabilir. Karın ağrısı, karın krampları, kusma, kilo kaybı ve Vitamin B12 eksikliği ve makrositer anemi gelişebilir. Dışkıda bolca bulunan yumurtaların saptanması ile tanı konur. Tedavide bir doz niclosamide kullanılır.
Tenyalardan Korunma
Etlerin yeteri miktarda pişirilmesi tenya larvalarını parçalar. tuvaletten çıktıktan sonra yeterli el yıkama ve daima uygun hijyen hastalığın yayılımını engeller.
Konuyla ilgili aramalar: bağırsak solucanı tedavisi , şerit tedavisi , tenya nasıl düşer
