Şişman olup olmadığımızı nasıl anlayabiliriz?
Vücut ağırlığımız ideal kilomuzun %120'sinden fazla olur veya vücut kitle indeksinin (VKİ) 30 kg/m2'den fazla olur ise bu durumu "şişmanlık" kabul ediyoruz.
Bu konuyla ilgili iki formül kullanıyoruz:
Boya Göre İdeal Kilo Hesabı:
1. İdeal kilo formülü: Boy-100-[(boy-150)/4].
Formülü bir örnek vererek şu şekilde açıklayalım: Boyu 160 cm olan bir hanımın ideal kilosunu hesaplayalım.br />
160-100-[(160-150)/4]= 60 (10/4)= 60-2,5= 57,5 kg
Kabaca bu förmülü şu şekilde de kullanabiliriz; Boyunuzun santimetre cinsinden değerinden 100 çıkaralım ve elde ettiğimiz sayıdan 4-5 kg çıkaralım. Buna da örnek verecek olursak 178 cm boyunda olan birisi 178-100-4 = 74 kilogram hemen hemen ideal kilosudur diyebiliriz.
Vücut Kitle İndeksine Göre İdeal Kilo Hesaplaması:
2. Vücut kitle indeksi: Şişmanlığı saptamakta en fazla kullanılan ölçüm metodudur. Kilogram cinsinden vücut ağırlığının, boyun metre cinsinden karesine bölünmesi ile (m2) elde edilir (kg/m2). Vücut kitle indeksi formülü vücutta bulunan yağı kaba bir hesapla tahmin etmek için kullanılır ve vücut yağını hemen hemen %70 doğruluk payı ile ortaya koymaktadır.
Buna bir örnek vererek şöyle açıklayabiliriz: Vücut ağırlığı 54 kg, boyuysa 1,60 m olan bir kadın için vücut kitle indeksi şu şekilde hesaplanmaktadır:
kg/m2= 54/l,602 = 54/2,56 = 21,09 kg/m2
Vücut kitle indeksi şu şekilde yorumlanır:
VKİ 18,5 kg/m2'den azsa zayıflık söz konusudur,
VKİ 24,9 kg/m2'den küçükse bu kişi sağlıklıdır,
VKİ 25-29,9 kg/m2 arasındaysa aşırı kilo söz konusudur,
VKİ 30-34,9 kg/m2 arasındaysa hafif şişmanlık durumu vardır (evre 1),
VKİ 35-39,9 kg/m2 arasındaysa epey şişmandır (evre 2),
VKİ 40 ve üstündeyse çok şiddetli (morbid) şişman ya da şişmanlık ölümcül boyutlardadır (evre 3).
şişmanlığın tanımı için bu sınırlar uygun olsa da VKİ'si 19 olan birinin VKİ'nin lafın gelişi 24,5'ine kadar kilo alması da bir risk taşımaktadır. VKİ' si 18'den 24'e çıkan birinin de aşırı kilolarını vermesi gerekmektedir.
