Pansuman Nasıl Yapılır ve Çeşitleri
Pansuman Nasıl Yapılır?
Pansuman Nedir: Yaralı her çeşit dış etkenlerden ve mikropla bulaşma sonucu iltihaplanmadan koruyan, yaradan gelen kan ve cerahat gibi sıvıları emen, gerektiğinde yara üzerine ve etrafına basınç uygulanmasını sağlayan ve bazı ilâçların yara üzerine uygulanmasını kolaylaştıran çeşitli mikropsuz (steril) materyallere pansuman materyali ve yapılan bu yara bakımına da "pansuman" denir.
Pansuman; Fransızca bir kelime olup “Pansemet” kelimesinden gelir. “Yara bakımı” demektir.
Pansumanın Amacı: Pansuman çeşitli amaçlarla yapılır.
Çoğu kez vücut dışında kanama olan yaralarda kanamaların durdurulması, yara üzerine kuru bir pansumanın (pansuman materyali) konup elle basınç yapılması ya da sargı bezi ile sıkıca sarılıp basınç uygulaması ile sağlanır. Bu işleme “basınçlı pansuman” denir.
Yara yüzeyinden ya da deriden cerahat ve kan gelebilir. Vücudun bir yerindeki apse vücut yüzeyine açılmış olabilir. Bu durumlarda yara yüzeyine konan pansuman bunları emer yaradan uzaklaştırır.
Pansuman, yarayı dış etkilerden koruduğu gibi hastanın elbise ve yatak çarşaflarının da kirlenmesinin önüne geçer.
Yine pansuman ile yara üzerine ilâç uygulanması kolay olmaktadır.
Yanık yerin uygun bir pansumanla örtülmesi sonucu hava ile ilişkisi kesildiğinden ağrı çok olmaz serum denen kan sıvısının kaybı azalır. Yanık yerini dışarıdan gelen mikroplarla bulaşması sonucu iltihaplanması önlenmiş olur.
Gerek yumuşak pansuman gerekse alçı ya da benzeri tespit malzemesi ile vücudun o bölgesini dinlendirmek imkânı da vardır.
Sıcak ya da soğuk pansuman uygulanabilir.
Yara olmasını önleyici olarak kullanılabilir. Özellikle ayakkabı vurması sonucu olan yaraların olmasını önlemek ve tedavi için yumuşak sünger yapısında yapışkan tabakalar kullanılır.
Pansuman Çeşitleri:
A- Yapılan pansumanın özelliğine göre üç çeşit pansuman vardır.
1- Koruyucu Pansuman: Yarayı dış ortamdan korumak için yapılır. Genellikle yarada akıntı veya kanama yoktur. Dışarıdan yara içine mikropların girmesi önlenir.
2- Emici Pansuman: Yaradan gelen akıntının emilmesini sağlayan pansumandır.
3- Basınçlı Pansuman: Yaradan gelen kanamayı durdurmak, yarada ve etrafındaki şişliği azaltmak, yara tabakalarının birbiri üzerine iyice oturmasını sağlayarak daha çabuk iyi olmasını sağlamak amacı ile uygulanan pansumandır.
B- Nemlilik derecesine göre iki çeşit pansuman vardır.
1- Kuru Pansuman: Pansuman materyali yara üzerine kuru olarak uygulanır. Çoğu kez koruyucu pansuman olarak kullanılır.
2- Yaş Pansuman: Bu pansuman özellikle iltihaplı yaralarda çok etkilidir. Yaranın üzeri örtülmez açıkta kalırsa, üzerinde kuru bir yara kabuğu olur. Yara yüzeyi kuruyunca burada bulunan ince kan damarları da zarar görür. Yaş pansuman ile yaradan akıntının emilmesi daha kolay olur. Ayrıca yaş pansuman yara üzerinin kabuk olmasını önleyerek nemli ortamda yara kenarlarındaki ve yara üzerindeki hücrelerin çoğalarak çabuk yara yüzeyini örtmesini sağlar.
C- Yara yüzeyinin pansuman ile örtülüp örtülmediğine göre iki çeşit pansuman vardır.
1- Açık Pansuman: Burada yara yüzeyi açıkta bırakılır. Pansuman örtülmez. Bu yöntemle yara üzerinde yara kabuğu olur. Yaranın iyileşmesi yaranın pansumanla örtülmesine göre yavaş olur.
2- Kapalı Pansuman: Burada yara bir pansumanla örtülür.
