KUM DÖKME (KRİSTALİÜRİ)
Oksalat, fosfat, ürat ya da sistin kristallerinin erimemiş halde idrar içinde atılmaları olayına "Kristalüri" (kum dökmek) denilmektedir.
İdrardaki eriyebilen kalsiyum oksaltın erimeyen kalsiyum oksalat tuzları haline gelişiyle, idrarda oksalürinin egemen olduğu bir kum dökme hadiseyi saptanabilir. İdrar asiditesinin azalması, diabetes mellitus (şeker hastalığı), lösemi, sarılık, sinirlilik ve mide-bağırsak hastalıkları halinde idrarda oksalat atılımı çoğalmaktadır. Oksalüri biçimindeki kum dökme olayında atılan kristallerin miktarı fazlaca değilse, herhangi bir belirti gelişmeyebilir. Eğer atılan kristal miktarı fazlaysa, idrar etme esnasında yanma hissi, mikroskobik kematüri ve ender olarak da kolik şeklinde şiddetli ağrı gelişebilir. Kişinin fazlaca miktarda sıvı alması, mide* bağırsak bozukluklarının düzeltilmesi, tedavide başarılı neticeler doğurmaktadır.
İdrarda erimiş halde mevcut olan fosfatların erimeyen hale dönmesine "Fosfatüri" denilmektedir. Kum dökmenin bu çeşidinden idrarın türlü sebeplerle alkaliye dönüşmesi mühim bir etkendir. Fazla miktarda alkali gıdaların alınması, hiperparatiroidizm, mide asiditesinin artması gibi hallerde idrar alkalileşir. Fosfatüride , idrar beyazımsı renkte ve bulanıktır. Bekletildiğinde ise dibine tebeşir tozu gibi fosfatlar çöker. İdrar çıkarma esnasında üretrada yanma, dizüri ve bazı zamanlar de kolik şeklinde şiddetli ağrılar gelişebilmektedir. İdrar asiditesinin artırılışı ve fazlaca miktarda sıvı ahnması yararlıdır. Üratüride ise, idrarda erimemiş halde ürat kristalleri bulunur. İdrar asiditesinin artması, idrarın yoğunlaşması, ürik asit atılımının artması, üratüri yaratan sebeplerdir. Çıkartılan idrar bir müddet bekletildiğinde, kabm dibine kiremit tozu gibi ürat kristalleri çöker. Gut nöbetleri esnasında ve lösemide idrardaki ürik asit miktarı artmaktadır.
Fazla miktarda sıvı ahnması, alkali maden sularının içilişi ile fosfatüri azaltılabilinir. Lakin asıl tedavi, etkene yönelik olmalıdır. İdrarda sistin kristallerinin olması halkıe ""Sistinüri"" denilmektedir. Kalıtsal bir metabolizma hastalığıdır. Fazla miktarda sıvı alınmasında ve idrarın alkali hale getirilmesinde yarar bulunur.
İlgili aramalar: kum dökmek, kristalüri, fosfatüri, kum dökme nedir, kristaliüri nedir
