Prolaktin Nedir?
Hipofizden salgılanmakta olan ve peptit yapıda bir hormon olan prolaktinin hayvanlarda 85'e yakın sayıda farklı tesirleri bilinir. İnsanda bilinen fiziksel fonksiyonu süt oluşmasıyla alakalıdır. Erkekteki fiziksel rolü henüz netliğe kavuşmamıştır.
PROLAKTiN (LAKTOTROP HORMON – LTH)
Adenohipöfizin, asidofil hücrelerinden salgılanmakta olan "Prolaktin" (Laktotrop Hormon* LTH), süt salgılanmasına neden olan hormondur. Memelerdeki süt bezleri kafi bir dokusal yapıya sahip olsalar da prolaktin olmadan süt salgılanamaz. Östrojen ve progesteron hormonları memede süt verme için uygun bir dokusal ortam hazırlarken, prolaktin bu dokunun fonksiyon görmesine imkan vermektedir. Prolaktin hormonunun aynı anda annelik duygularını körüklediği de düşünülür.
Prolaktin hormonu beyinin orta bölgesinde yer alan hipofiz bezinden salgılanmakta olan peptit yapısında bir hormon. Kısaca PRL biçiminde yazılır. Hipofiz bezi pituiter bez diye de isimlendirilir. Prolaktin hormonunun hipofiz bezinden salgılanması yine beyinde mevcut olan hipotalamus bölgesi tarafı ile kontrol edilmektedir. Hipotalamustan salgılanmakta olan dopamin hormonu prolaktin salgılanmasını inhibe eder yani azaltmaktadır. Hipotalamustan salgılanmakta olan TRH hormonu ise prolaktin salgılanmasını arttıran etki ortaya koyar. (TRH: thyrotropin -releasing hormone)
Prolaktin (PRL) hormonunun normal değerleri nedir?
Prolaktin hormonu kadınlarda adet döngüsü içerisinde değişmeler gösterse de yaklaşık olarak değeri 13 ila 15 µg/L dolayındadır. Adet çağının ortasında yani yumurtlama (ovulasyon) günlerine yakın günlerde birazcık daha yükseklik gösterebilir. Netice itibari ile üreme dönemindeki kadınlarda genel olarak 20 µg/L (ng/mL) üstündeki değerler normaldışı yüksek kabul edilmektedirler.
Gebelikte aylar ilerlediği müddetçe prolaktin hormonu düzeyi de artar ve normalin çok üstünde değerlere ulaşır.
Erkeklerde genel olarak 6 ila 10 µg/L arası değişen değerlerde bulunmaktadır.
Prolaktin (PRL) hormonu tesirleri nelerdir?
Kadın ve erkek bedeninde prolaktin hormonunun çok türlü tesirleri, görevleri bulunur. Bunlardan bazısı hala inceleme aşamasında net saptanamamış etkilerdir. En net ve iyi bilinen tesirleri şunlardır:
* Kadında memelerde süt üretiminin sağlanması.
* Cinsel arzu ve istek ile alakalı görevleri bulunur.
* Erkeklerde sperm üretim evrelerinde tesirleri vardır.
Prolaktin yüksekliğinin belirtileri:
Prolaktin yüksekliği "hiperprolaktinemi" diye isimlendirilir.
* Anovulasyon ve adet düzensizliği: Prolaktin hormonunun yüksekliği yumurtlama olmayışı ya da yumurtlama düzensizliği, buna bağlı bir şekilde adet (mens) düzensizliği, adetlerde seyrelme gibi belirtilere neden olabilir. Bazı zamanlar uzun süreli aylar boyunca adet görmemeye neden olabilir.
* Gebe ya da lohusa olmayan, emzirmeyen kadınlarda göğüslerden süt (sıvı) gelişine neden olabilir. Buna galaktore ismi verilir. Göğüslerde hassaslık ve ağrı ortaya çıkabilir.
* Prolaktin yüksekliği kadınlarda cinsel isteksizliğe neden olabilir.
* Sıcak basması (Menopozdakine benzer şikayetler)
* Vajinada kuruluk ve buna bağlı ilişkide ağrı duyulması
* Östrojen ve testosteron hormonlarında düşüklüğe neden olduğundan kemik erimesine (osteoporoz) neden olabilir.
* Erkeklerde prolaktin hormon yüksekliği göğüsşerde büyüme (jinekomasti), cinsel isteksizlik, sertleşememe gibi belirtilere neden olabilir.
* Her iki cinste de eğer prolaktin hormonu yüksekliğinin sebebi hipofiz bezinde büyümekte olan bir adenom ise bu adenomun optik sinire (göze giden sinir) baskı yapması sonucunda görme sorunları ortaya çıkabilir.
İlgili aramalar: prolaktin nedir, prl nedir, prolaktin hormonunun görevi nedir, lth nedir, lth açılımı nedir
