Resmi tanımına göre "probiyotik" yeteri miktarda verildiğinde ev sahibi organizmanın sağlığına faydalı olan canlı mikroorganizmalardır" (3).
Probiyotikler genel olarak bakteridir ama bir maya çeşidi de probiyotik fonksiyonu gösterebilir.
Probiyotikleri takviye halinde alabilecek olduğunuz gibi bakteriyel fermantasyonla hazırlanmış yiyeceklerden de alabilirsiniz.
Probiyotik yiyeceklere örnek verecek olursak; probiyotik yoğurt, probiyotik kefir, lahana turşusu ya da turşu örnek gösterilebilir.
Probiyotik sağlığımızın korunmasında en temel unsurlardan bir tanesidir.Genelde bağırsaklarımızda kafi sayıda yararlı bakteri bulunmaktadır . Fakat birtakım istisna hallerde bunları takviye ile desteklemek gerekebilmektedir.Bu birtakım haller bilhassa sağlıklı olmayan beslenme, aşırı kırmızı et tüketilmesi, obezite, alerjik hastalıklar, ameliyattan sonra probiyotik kullanımı lazım olan dönemlerdir.
Doğal yollardan beslenme probiyotik olarak kafi destek yaratmayabilir . Esasında hepimiz probiyotik denince yoğurt tüketilmesinin kafi olduğunu düşünürüz . Fakat bu hiç de düşündüğümüz gibi değil . Zira bir tablet veya bir saşe probiyotik alabilmek amacı ile kilolarca yoğurt yememiz gerekir . Bu ne yazık ki olanaklı değil . Bilhassa mayalı süt ürünlerinde probiyotik bakteriler bulunur.
Örnek verecek olursak ; ev yapımı kefir , yoğurt , şalgam , turşu , peynir gibi . Lakin bu gıdalardaki bakteri tipi ve sayısı çok değişkendir hatta üretim aşamasında ve raf bekleme süresi içinde hızla azalabilirler . İnsan organizmasında bedenimizde mevcut olan hücre sayısının yaklaşık 10 katı kadar , 90 trilyon dolayında bakteri yaşamaktadır . Bu bakterilerin büyük bölümü bağırsak mikroflorasında bilhassa kolonda yaşamaktadır .
Bu bakteriler ;
Yararlı bakteriler yani probiyotikler , zararlı bakteriler yani patojen bakteriler olarak ikiye ayrılır . İnsan sağlığı bu bakteriler arasında bulunan denge ile direkt ilgilidir .
İki temel probiyotik türü vardır :
- Bakteri kökenli bulunanlar
- Mantar kökenli bulunanlar
Probiyotikler nerelerde kullanılmalıdır?
- İshal ve kabızlık hallerinde bağırsak florasını düzenlemek
- Antibiyotikler yardımı ile birlikte kullanıldıklarında antibiyotiklerin patojen bakterileri yok ederken onlarla beraber yok ettiği probiyotik bakterilerin geri kazanılmasını sağlar .
- Spastik kolon yani irritabl bağırsak sendromunda
- Ülseratif kolit ve Crohn hastalığında
- Bağışıklı sistemi zayıfladığında
- Çölyak hastalığında
- Obezitede
- Alerjik hastalıklarda
- Diyabet hastalığında
- Gastroenteritte (yaz ishalleri , yolculuk ishalleri)
- Premetüre bebeklerde
- Kolan kanserinde
Yeni doğan, hamile, bebek, çocuk, yaşlı yani herkesin kullanabileceği ve yararlanabileceği probiyotikler, yararlı bakteriler yardımıyla bedenimizde bir onarım yaparlar . Ya da oluşacak zararı telafi ederler.
