Yenidoğan Bebekte Baş Gelişimi
Doğum öncesi dönemde ve doğumdan sonraki ilk aylarda vücudun en hızlı büyüyen bölümü baştır. Doğumda baş vücudun 1/4 ü oranındadır. Vücudun büyümeye başlaması ile bu oran değişir ve yetişkinlikte başın vücuda oranı 1/8 olur. Başın büyüklüğü beynin ve kafatası kemiklerinin büyümelerine bağlıdır. Yeni doğanda baş çevresi 35 cm' dir. Baş çevresi doğumdan sonraki ilk altı ayda her ay 1 cm büyür daha sonra büyüme hızı düşer. Çocuğun doğum öncesi ve doğumdan sonraki yetersiz ve dengesiz beslenmesi, gelişim bozuklukları, bazı metabolik hastalıklar ve kemik hastalıkarı başın gelişimini olumsuz etkiler. Baş çevresi normalden (25 mm) küçük olanlarda mikrosefali (küçük kafa), normalden (25mm) büyük olanlarda da hidrosefali (büyük kafa,su kafa) düşünülmelidir. Her ikisinde de beynin gelişimi olumsuz etkilenmiştir.
Kafatası yedi kemiğin biraraya gelmesi ile oluşur ve beyni hem muhafaza eder hemde dış darbelerden korur. Doğumda kafa kemiklerinin birleşme yerlerinde boşluklar vardır ve yeni doğanda elle dokunulduğunda yumuşak olarak hissedilir. Fontanel ya da bıngıldak adı verilen bu boşlukların büyüklükleri ve kapanma süreleri değişiktir. Yanda ve arkadaki bıngıldaklar doğumdan kısa bir süre sonra kapanır. Ancak tepedeki büyük bıngıldak genellikle 12-15. aylarda kapanır. 18 aylık çocukta bütün bıngıldakların kapanmış olması gerekir. Bıngıldakların içeri çökük ya da şişkin olup olmadıkları dikkatle gözlenmeli ve anormal bir durum görüldüğünde muhakkak doktora götürülmelidir. Bıngıldaklar, bebeğin kafatasının doğum sırasında esnemesini sağlayarak hem doğumu kolaylaştırmakta hem de kafatası ve beynin büyümesine imkan sağlamaktadır.
Yeni doğan muayenelerinde göğüs ve kafa çevresi muhakkak ölçülmeli ve bıngıldakların durumu kontrol edilmelidir.
