Kriyoterapi tekniği (halk arasında; dondurma tedavisi, dondurarak tedavi, dondurarak yakma gibi isimlerle de bilinir) eski Mısır ve Yunan uygarlıklarından günümüze kadar farklı şekillerde uygulanagelmiş bir soğutarak tedavi şeklidir. 1865 yılında bazı cilt hastalıklarının tedavisinde İngiliz James Arnott önceden soğutulmuş demir plakaları kullanmıştır. Ünlü JAMA dergisinin 1901 yılında çıkardığı bir sayıda sıvı oksijen yardımıyla -180 dereceye kadar soğutulabilen bazı ağız ve deri yaralarının iyileştiğini bildiren bir makale yayınlamıştır. Günümüze kadar da farklı uzmanlar tarafından farklı biçimlerde kullanılarak gelmiştir.
Kriyoterapinin amacı; anormal ve hastalıklı dokuları dondurup onları yok etmek, büyümelerini engellemektir. Dondurarak tedavide -60 ila -240 celsius'a kadar soğutma yapabilme özelliği olan sıvı nitrojen ve türevleri kullanılmaktadır. Dondurma tedavisinde uygulanacak bölgeye ve tercihe göre basınçlı argon, azot, karbondioksit ya da helyum gibi gazlarda kullanılabilir. Anestezi gerektirmeyen acısız bir işlemdir. Poliklinik şartlarında uygulanabilir. Pahalı olmadığı için hemen herkes tarafından tercih edilebilir. İşlem sonrası normal hayata dönülebilir. Özellikle siğillerde ve güneş lekelerinde başarılı sonuçlar elde edilir. İşlem sırasında yaralanma ve işlem sonra komplikasyon riski oldukça azdır.
Dondurma tedavisinin mantığı şu şekilde işler:
Prob adı verilen bir alet dondurulmak istenen dokuya temas ettirilir. Temastan sonra dondurma için kullanılacak gaz prob içerisinden geçirilmeye başlanır ve böylece probun ucu büyük bir soğumaya maruz kalır. Probun ucuna basınç altında itilen gaz hacmen genişler ve çevre ısısını çeker. Bu esnada probun ucu soğur. Probun ucu da yaklaşık -90 derece gibi bir soğuklukta, kendisi ile temas haline olan dokuyu dondurur. Böylece hücre içerisindeki su kristalize edilerek buz olur ve hücre ölümü gerçekleşir. İşlem süresi 2-4 dakika kadardır. İşlem bir kaç defa tekrarlanır. Toplam süre 10-15 dakikayı bulur. Dondurma tedavisinde dondurulacak dokunun büyüklüğüne göre uygun prob kullanılmalıdır. Aksi halde dokunun tamamı soğutulmayacağı için kesin bir tedavi gerçekleşmeyebilir.
Kriyoterapinin kullanım alanları çeşitlilik gösterir. Siğilleri, benleri, sivilceleri dondurarak yok etmede, rahim ağzındaki(serviks) hücresel değişikliklerde ve halk dilinde yara dediğimiz erozyonların tedavisinde kullanılmaktadır(rahim ağzına kriyoterapi uygulamadan önce pap-smear yapılmış olması gerekmektedir), güneş lekelerinde, tırnak batmasında, ciltteki siğile benzeyen büyümelerde, virüslerin neden olduğu küçük kabarcıklar, deri üzerindeki bazı şişliklerde kullanılmaktadır.
İlgili aramalar: krioterapi , kriyoterapi, yara dondurma tedavisi, dondurarak yakma tedavisi nedir?
