1.AMAÇ
Endotrakel tüpün doğru uygulanması, hemşirelik bakımının sağlanması.
2.SORUMLULAR
- Servis Sorumlu Hemşiresi
- Hemşire
3.TALİMAT AYRINTISI
3.1 Endotrekeal Tüp Endikasyonları:
- Uzun süre PBV uygulanması,
- Mekonyumlu doğan bebeklerde trekeal aspirasyon,
- Balon maske ventilasyonunun etkisiz olması,
- Diyafragma hernisi kuşkusu,
- Trekedan adrenalin verme gereksinimi,
3.2 Endoterekeal Entübasyon Öncesi Hazırlık:
- İşlemi gerçekleştirmek için gerekli malzeme eksiksiz bulunmalı,.
Gereç ve Malzemeler:
- Yedek pil ve ampulu olan bir laringoskop,
- Laringoskop bıçakları (No:1 Term bebek,No: 0 Preterm bebek,No: 00 isteğe bağlı ÇDDA’lı PM’ler için)
- Endotrekeal tüpler,
- Stile (isteğe bağlı),
- Aspirasyon cihazı ve kateteri,
- Ağız ve burun aspirasyonu için aspirasyon kateteri (8-10 Fr.),
- Endotrekeal aspirasyon için 5-6-8 Fr’lik aspirasyon katereri,
- Yüksek konsantrasyonda O2 sağlayabilecek balon maske,
- O2 hortumu,
- Airway,
- Steteskop,
- Makas,
- 1.5-2 cm kalınlığında flaster,
- Omuz Desteği (Rulo yastık).
3.3 Endotrakel Tüp seçimi;
- Tüp iritan olmayan malzemeden yapılmış steril,
- Tek kullanımlık,
- Çapa uca doğru azalmamalı (hep aynı olmalı),
- Balonu (kafı) olan entübasyon tüpleri kullanılmamalı,
- Tüp bebeğin ağırlığına göre seçilmeli.
3.4 Ağırlığına göre tüp seçimi;
- 1000 gr. (<28 hafta ) --------- iç çap 2.5 mm
- 1000 gr.-2000 gr. (28-34 hafta) ----------- iç çap 3 mm
- 2000 gr. -3000 gr. (34-38 hafta) ---------- iç çap 3.5 mm
- 3000 gr. Üzeri (>38 hafta) -----------iç çap 4.0 mm
3.5 Entübasyon sırasında yapılacaklar;
- Bebeğe pozisyon verilmesi (entübasyon için düz bir yüzey üzerinde başın orta hatta ve boynun hafif ekstansiyonda olmasıdır Ekstansiyonu sağlamak için bebeğin omuzlarının altına destek koymak yararlıdır. Bebeğin başı ve gövdesi uygun konumda stabilize edilmeli. )
- Girişinde kullanılacak malzemeler kullanıma hazır tutulmalı,
- Uygun boyutta kateter seçilmeli,
- Aspirasyon işlemine yardım edilmeli,
- Gerektiğinde trakea üzerine bası uygulanmalı,
- Yenidoğanın kalp atım hızı solunumu ve rengi izlenmeli,
- Entübasyon süresi 20 sn.’yi geçmemeli,
- Entübasyon girişimleri arasında balon ve maske yardımı ile bebeğin stabilizasyonuna katkı sağlanmalıdır.
3.6 Entübasyon sonrası yapılacak işlemler;
- ET tüpünün yerinde kalması sağlanmalı,
- ET tüpün yerleşiminin kontrolü yapılmalı,
- Bilateral ve eşit solunum sesleri duyulmalı,
- Her ventilasyon ile göğüsün hafif yükselişi gözlenmeli,
- Mideye hava girişinin duyulmaması,
- Gastirik distansiyon olmamasına dikkat edilmeli,
- Tüp üst dudak hizasından işaretlenmeli,
- İşlem tamamlandıktan sonra endotrakel tüpün hareketi engellenmeli,
- Tüpün dudaktan 4cm. den fazlası kesilerek kısaltılmalı,
- PBV ile yardım sağlanmalıdır,
3.7 Entübasyonun komplikasyonları;
- Hipoksi,
- Pnömotoraks,
- Bradikardi/apne,
- Enfeksiyon,
- Özofagus yada trakea perforasyonu,
- Dil, yanaklar, farenks, epiglotis trekea, vokal kord yada özofagus kontüzyon yada yırtılması ve tıkalı endotrakel tüp.
3.8 Hemşirelik Bakımı;
- Endotrakel tüpün güvenliği sağlanmalı ,
- Tespit bölgesinin aralıklı olarak değişimi yapılmalı,
- Ağız hijyeni sağlanmalı
- Her Shıftte en az bir kez diş, yanak ve dili kapsayacak şekilde mekanik temizlik yapılmalıdır
- Endotrakel tüpü olan hastalar ve hastaların bağlı bulunduğu solunum cihazları ve parçaları ile (ventilatör devreleri, nemlendirici kaplar, filtreler ve su tutucu kaplar, nebülazötörler)
- Her temas öncesinde ve sonrasında eldiven giyilmiş olsun olmasın el hijyeni sağlanmalı
- Hastanın solunum sekrasyonlarının çevreye sıçrama ihtimali durumunda hasta ile temas sırasında temiz önlük giyilmeli ve işlem bitince önlük çıkarılarak tıbbi atık olarak ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Aynı önlük ile servis içinde dolaşmamalı ve başka bir hastaya bakım verilmemeli.
3.9 Endotrakel Aspirasyon;
3.9.1 Aspirasyon gereksinimleri;
- Huzursuzluk,
- Tüp içinde sekresyon
- Ventilatörde yüksek basınç alarmları
- Siyanoz belirtilerinden bir yada birkaçının olması
3.9.2 Aspirasyonda dikkat edilecek genel kurallar;
- Aspiarsyon için iki kişi olmalı,
- Kapalı dış ortamla teması olmayan aspirasyon sistemleri tercih edilmeli,
- Steril eldiven kullanılmalı,
- Asepsi kurallarına uyulmalı,
- Aspirasyon yapan aspiratörün vakum basıncı 100mm su basıncı olmalı,
- Aspirasyon işlemi sırasında mukozaya en az hasar verecek şekilde davranmalı,
- Aspirasyon işlemi süresi 10 sn. olmalı,
- Kateter yerleştirilmesinden geri çekilmesine kadar olan süre 15 sn. geçmemeli,
- Kateter karinaya kadar ilerletilip 1cm. geri çekilmeli,
- Kateter ETT’den döndürülerek çıkartılmalı,
- Kateter tüp içerisinde ileri geri hareket ettirilmemeli,
- Aspirasyon bir defada 3 den fazla yapılmamalı,
- Aspirasyon sırasında taşikardi, bradikardi ve aritmi gözlenirse işlem sonlandırılmalı
- İkinci aspirasyondan önce hasta 20-30 dk. dinlendirilmeli,
- Aspirasyon bitiminde aspirasyon gereksinimi gösteren bulgular olmamalıdır (öksürük ve sekresyon)
3.9.3.Açık aspirasyon sistemi kullanılacak ise;
- Tek kullanımlık steril sonda kullanılmalı,
- Aspirasyon sırasında steril su kullanılmalı,
- Tek sefer aspirasyon yeterli olmuş ise aynı katater yıkama solüsyonunda yıkandıktan sonra ağız sekresyonlarının aspirasyonu için kullanılır ve yıkanarak atılır,
- Aspirasyon işlemine devam edilmesi gerekiyor ise; yeni bir steril katater kullanılarak aynı işlem tekrarlanmalıdır.
3.9.4 Kapalı Aspirasyon sistemi kullanılacak ise;
- Steril Aspirasyon sıvısı katater haznesine verilir ve uygun teknik ile Aspirasyon tamamlanır,
- Kateterler fonksiyon bozukluğu gelişmesi, tıkanması, kılıfının delinmesi durumlarında
değiştirilmeli aksi takdirde rutin olarak değiştirilmelidir.
- Ağız içi sekresyonlarının aspirasyonu ayrı steril bir kateterle yapılmalı yeterli temizlik sağlanmaz ise aynı Kateter yıkama solüsyonunda yıkandıktan sonra tekrarlanmalıdır.
- Ağız içi sekresyonaların aspirasyonu için kullanılan kateterler hasta başında bekletilmemeli ve tekrara kullanılmamalıdır.
3.10 Aspirasyon işleminde kullanılan yıkama solüsyonları;
- Açık yada kapalı Aspirasyon yapılan hastalar için yıkama solüsyonu olarak 500 ml.’lik plastik veya
cam şişeler içindeki steril sıvılar (serum fizyolojik veya su) kullanılmalıdır.
- Yıkama solüsyonları 8 saatten uzun süre kullanılmamalıdır.
- Solüsyon çok kirlenmiş ise beklenmeden değiştirilmelidir solüsyon kabının üzerine kullanılmaya
başlandığı tarih ve saat yazılmalıdır.
3.11 Aspiratör kullanımı;
- Her yeni hasta için mutlaka torba, line ve çam ucu değişimi yapılmalıdır,
- Hastane vakum sistemine bağlı torbaların işaretli seviyeye kadar dolunca yenisi ile değiştirilmelidir,
- Mobil aspiratör kullanıldığında aspiratör torbası kavanozu doldukça veya 24 saatte bir boşaltıp,
değiştirilmeli ve dezenfekte edilmelidir.
