KÜÇÜK YAŞTA HAMİLE KALMAK
Sakıncaları nedir?
Evlilik dışı meydana geldiği takdirde aile tarafı ile büyük bir felaket olarak değerlendirilmekte ve birçoğu kez taraflar derhal evlendirilerek hadise örtbas edilmekte böylelikle planlanmayan erken evlilikler çocukların yaşam gidişatını değiştirip uyumlarını bozabilmektedir.
Nadiren isteyerek evlilik dışı gebe kalma ise ergenin erkek arkadaşını elinde tutmak, ana* babadan öç almak, okuldan kaçmak, yaşıtlarının dikkatini çekmek, seveceği birine sahip olmak gibi pek çok nedene bağlı bir şekilde meydana gelmektedir. Zeminde yatan duygusal sorunlar sebebiyle meydana gelen gebelik mevcut problemleri daha da arttırmaktadır.
Küçük yaşta gebelerin sağlık ve eğitim düzeyi birçoğu kez azdır. Bundan dolayı gebelik ve doğum komplikasyonları sık görülür. Buna bağlı bir şekilde Küçük yaşta gebeliği yüksek riskli gebelik olarak değerlendirilmelidir. Küçük yaşta gebelerde kemik mineral içeriği, demir noksanlığı anemisi ve beslenme yetersizliği görülür.
Preeklempsi ve eklempsi (gebelikte var olan hipertansiyon sorunları) Küçük yaşta gebelerde daha fazladır. Düşük yapma, prematüre doğum, düşük doğum ağırlığı da Küçük yaşta gebeleri bekleyen sorunlardır.
Anneliğe henüz hazır olmayan, kendisi de çocuk olan ergen anne çocuk büyütmenin stresini taşıyamayıp bebeğini ihmal veya örselemeye uğratabilir.
Küçük yaşta hamilelikte neler yapılışı gerekirı
Bütün bu menfi gerçeklere rağmen Küçük yaşta gebeliği daha uzun seneler "niyet etmekle" ortadan kalkacak gibi görünmemektedir. Öyleyse bu olgu bir gerçek olarak kabul etmek gerekir. Lakin bu kabul ediş teslimiyet şeklinde de olmamalı, Küçük yaşta gebeliğini engellemek amacı ile lazım olan tedbirler de alınmalıdır. Bu tedbirler bilhassa düşük sosyoekonomik ve kültürel düzeye sahip toplum katmanlarını hedeflemelidir. Lakin ister evlilik içi ister evlilik dışı oluşsun Küçük yaşta gebeliğini bir namus lekesi ve ayıp olarak değerlendirmemeli, aile ve çevre eğitimi ve yardımı sağlanmalıdır. Ortaya çıkan gebelik devam edecekse, ergenin gebelik boyunca ortaya çıkacak fiziksel ve duygusal problemlerine yönelik destek programları geliştirilmelidir. Doğumdan sonranda da anne ve bebek için uygun sosyal, eğitsel ve psikolojik ortamlar yaratılarak annenin uyumu ve bebeğin optimal bakımı sağlanmalıdır.
Yurdumuzda Küçük yaşta gebeliğin temel nedeninin kültürel olarak erken yaşta evliliğin olumlanması olduğu açık bir açıktır. Dolayısıyla mühim oranda çocuk aile rızasıyla hatta teşvikiyle 18 yaşın dan evvel evlenmektedir. Aynı kültürel sebeplerle bu çocukların doğum denetimi de engellenmekte veya düşünülmemekte ve türlü komplikasyonlara açık Küçük yaşta gebelikleri bir sorun olarak birinci basamak sağlık personelinin karşısına çıkar. Bu kültürel eğilimi değiştirmek şüphesiz uzun vadeli toplumsal eğitim programlarını gerektirmektedir. Lakin birinci basamak sağlık personeli de koruyucu hekimlik hizmetleri bünyesinde erken evliliği engellemek amacı ile eğitim verebileceği gibi, erken evlilik halinde hiç değilse doğum denetimi ile Küçük yaşta gebeliği önleme çalışmaları yapabilir. Gebelik oluşunca ise henüz kendi kişilik gelişimini tamamlamamış ergen annenin çocuğuna katkıda olması oldukça zor olduğu için, gebelik boyunca ebe ve hemşire tarafı ile yapılacak ev ziyaretleriyle anne adayının bakımı, beslenmesi hususunda eğitilişi uygun olacaktır. Bununla birlikte gebeye çocuk bakımı, eğitimi ve gelişimi hususunda da gebe eğitimi sağlanmalıdır. Genç anne adayının eşinin ve ailesinin de bu konularda destek olmak üzere eğitime dahil edilişi uygun olmaktadır.
Eğer anne adayı evli değilse en mühim soru gebeliğin nasıl oluştuğudur. Ailenin onayı olmadan genç gebenin rızasıyla oluşmuş gebelik bir namus konusu haline gelebilir. Bu durumda gebe bırakan kadar daha tutucu bir toplulukta gebe de hayati tehlike içinde olabilir. Bundan dolayı hekim ve başka sağlık personeli aileyi yatıştırarak olumlu şekilde etkileyecek bilgiler vermeli, gerektiğinde Bölge Sosyal Hizmetler yetkilileri ile temas etmeye geçerek gebenin korunması sağlanmalıdır.
Bunun yanı sıra gebelik tecavüz veya ensest neticesi da olabilir. Böyle bir durum oluştuğunda da sağlık personelinin Sosyal Hizmetler Müdürlüğü, Adli kurumlar ile Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı ile ilişkileri sağlaması görevidir. Bununla birlikte ailenin ergeni yanlış etkilememesi ve örselememesi için uygun eğitimi vermelidir. Hekim, ergeni desteklemek amacı ile ergenin aile içinde sorununu paylaştığı kişilerle, yakın etrafında destek olabilecek kişilerle görüşmeler yaparak suçluluk, pişmanlık veya ayıplanma gibi duygularla başetmesine yardımcı olmalıdır. Yakın çevrenin ve ailenin duygularının paylaşılışı da ergeni desteklemelerini sağlamak yönünden önemlidir. Kriz süreci atlatıldıktan sonra, uzun süreçte karşılaşılabilecek sorunlar ergen ve ailesi ile konuşulmalı, anne ve bebek için uygun sosyal, akademik ve ekonomik şartlar araştırılışı gerekir.
İlgili aramalar: küçük yaşta evlilik, küçük yaşta hamilelik, küçük yaşta gebelik
