Kalp Krizi Nasıl Önlenirı
Kalp damar hastalıklarına bağlı olarak gelişen ölümler, bütün dünyadaki ölümler içerisinde birinci sırada yer alıyor. Bundan dolayı kalp damar hastalığı riskinin belirlenmesinde sigara, kolesterol yüksekliği düzeyleri, yüksek tansiyon ve diyabet gibi risk faktörlerinin taranması ve bu risk faktörlerinin önlenmeye çalışılışı oldukça önemli.
Ancak yalnız başına risk faktörlerinin belirlenmesi üstünden yapılmakta olan risk hesaplamaları bilhassa genç yaştaki kişilerde ve kadın hastalarda doğru sonuç vermeyebilir. Alanında uzman ve sertifikalı hekimler tarafı ile uygulanmakta olan "SHAPE Kalp Krizini Önleme Ve Yok Etme Programı"yla kalp krizi riskiyle ilgili bilgi ve kişiye özel yaklaşımlar ile koruyucu ve önleyici tedavi alınabilmektedir. Liv HOSPITAL'da görev yapan Kardiyoloji Uzmanı Doç. Dr. Yelda Tayyareci açıkladı.
SHAPE ileri kalp tarama programının hedefi nedir?
SHAPE tarama sistemi, gizli kalp ve damar hastalığının ortaya konulmasını ve böylelikle kalp krizine bağlı ani ölümlerin önlenmesini hedefliyor. Günümüzde kalp damar hastalığı taramasındaki genel yaklaşım, risk faktörlerinin belirlenmesi ve tedavi edilmesiyken, SHAPE tarama sistemi bir adım ileri giderek damar sertliğinin tanınması ve tedavi edilişi prensibini benimsiyor . Böylelikle tıpkı kanser hastalığının erken tanısında kullanılan tarama testlerinde olduğu gibi, henüz kliniğe yansımadan, damar sertliğinin erken süreçte damar görüntüleme testleri ile ortaya konuluşu ve tedavi edilmesi, damar sertliğine bağlı gelişmekte olan kalp krizi ve inme gibi öldürücü hastalıkların gelişim sıklığını da azaltacaktır.
Hangi damar görüntüleme testleri kullanılıyorı
Damar sertliğinin tayininde mevcut tarama testlerine ek olarak, damar görüntülemesi yapılması, kişi sağlıklı ya da kalp damar hastalığı yönünden düşük riskli görünse bile, gerçekte kalp damarlarının damar sertliği yönünden durumu ile ilgili mühim bilgiler vermektedir. Bu amaçla bütün dünyada yapılmakta olan klinik çalışmalarla damar sertliği taramasında kullanımının güvenilir olduğu kanıtlanmış yöntemlerden temelde iki tanesi SHAPE tarama sisteminde kullanılmaktadır. Bunlardan ilki ve daha genelde kullanılanı hasta için hiç bir rizikosu ve yan tesirsi bulunmayan, bir damar ultrasonografi metodu olan karotis Doppler incelemesi ile boyun atar damarının duvar kalınlığının ve damar duvarında mevcut olabilecek damar sertliğine sebep olan plakların görüntülenmesidir. Başka bir yaklaşım ise koroner damarların bilgisayarlı tomografi ile kireçlenme düzeyinin incelenmesidir. Bu teknikle bir miktar radyasyon maruziyeti gibi bir durum mevzubahis olsa bile, günümüzde bu amaçla kullanılan yüksek teknolojili aygıtlar ile bu en alt seviyeye indirilmiştir.
Kalp krizi gelişimi ile alakalı bilinmesi lazım olan gerçekler
Kalp krizi ve buna bağlı ölümler bütün dünyadaki ölümler içerisinde birinci sırada yer alır.
* Kalp damar hastalığına sahip insanların yüzde 50’sinde ilk başvuru kalp krizi ya da ani kalp ölümüyle olur.
* Hipertansiyon, diyabet, obezite ve kolesterol yüksekliği seviyeleri gibi kalp damar hastalıklarına ait risk faktörleri, kalp krizinin öncesinden tahmin edilmesinde kafi olmaz.
* Normal kolesterol düzeyi, sağlıklı bir yaşam için oldukça önemlidir. Lakin yine de normal kolesterol düzeylerine sahip olmak kalp krizi geçirmeyecek olduğunuz manasına gelmez. Yapılan çalışmalarda, kalp krizi geçiren hastalarda, kalp krizi esnasında ölçülen kolesterol seviyeleri incelendiği zaman hastaların yüzde 77’sinin normal kolesterol düzeylerine sahip oldukları görülmüştür.
Damar sertliği nedir?
Damar sertliği kalp krizi, inme ve periferik damar hastalığına yol açabilen öncelikli sebeptir. Vücudumuzdaki damar sistemi, organ ve dokularımızı beslemek ve onlara oksijen sağlamakla görevli gelişmiş bir atar damar sistemine maliktir. Atar damarlar bunun yanı sıra, kan akımının ve basıncının düzenlenmesi , enfeksiyon ve yaralanma hallerinde bölgesel tamir mekanizmalarının gerçekleştiği yapılardır. Atar damarlar bu görevlerini duvar yapıları ince ve esnek olduğu müddetçe layıkıyla yerine getirirken, bazı kalıtsal ve çevresel faktörlerin etkiyi ile meydana gelen inflamasyon neticesi damar duvarında meydana gelen kalınlaşma, sertleşme ve duyarlılık neticesi ""damar sertliği"" denilen hastalık süreci ortaya çıkmaktadır.
Neden görüntüleme yapılması gerekir?
Kalp krizi basit öngörülebilen bir durum olmaz. Önceden uyarı vermeyebilir ve ansızın gelişmektedir. Hastayı hazırlıksız ve korunaksız yakalar. Boyun atar damarlarında damar sertliği saptanmışsa, buna göre çok daha küçük çaplı olan kalp damarlarında damar sertliği olması kaçınılmazdır. Hem boyun atar damarında, hem de kalp damarlarında damar sertliğinin erken tanısı, koruyucu tedavi yaklaşımları ile inme ve kalp krizi gibi öldürücü hadiseleri önler.
Kimler kalp krizi rizikosu taşıyor?
Hipertansiyon, kolesterol yüksekliği, diyabet ve sigara bilinen en temel risk faktörleridir. Lakin kalp krizi geçiren hastaların yüzde 50* 70’i kalp krizi geçirme den evvel risklerinin farkında olmaz. Bundan dolayı kalp krizi riskinin güvenilir metodlarla değerlendirilişi oldukça önemlidir.
Nasıl güvenilir bir kalp taraması yaptırabiliriz?
Kalp damar hastalığının erken tanısı ve damar sertliğinin görüntülenmesinde uzmanlaşmış ve SHAPE teşkilatu tarafı ile sertifikalanmış uzman hekimler tarafı ile yapılmaktadır. Detaylı klinik araştırma ve damar görüntülemesi ile kalp krizi yönünden riskiniz ile ilgili daha güvenilir bilgi edinebilir ve kişiye özel yaklaşımlarla koruyucu ve önleyici tedavi alabilirsiniz.