GEBELİKTE KİLO ALIMI
Çoğu kadın hamileliğin ilk haftalarda haftada yarım kg. kadar ağırlık artışından endişe duyarken kimisi ise de sabah bulantı ve kusmalarından dolayı kilo kaybeder. Neyse ki doğa böyle ilk üç ayda rahat yemek yiyemeyen anneleri korur. Bu süreçte bebeğin ihtiyacı fazlaca değildir, bu süreçte kilo almayışınız bebeğe zarar vermez. Ancak bu dönemden sonra kilo almayışınız, bebeğin besinlere ihtiyacı artacağından mühim ölçüde etkilidir.
Bu süreçte kaygı etmeyin ama yemek yiyin. Ancak kilonuzun belli oranlarda artması gerektiğini de unutmayarak (8 ay boyunca haftada 450-500g) düzenli tartılmaya başlayın. Kilo alma güçlüğü sürüyorsa yüksek kalori gıdalar yiyin. Hergün biraz daha çok yemeye başlayın ve yediklerinize biraz kahvaltılık ilave edin. Ama kilo almak amacıyla diyetinize abur cubur eklemeyin. Bunun bebeğinize bir faydası olmaz ama sizin ölçülerinizi genişletir.
Fazla kilo aldığınızı farkettiyseniz bilin ki olmanız lazım olan ölçüye dönemezsiniz, en azından doğum sonrasıki çağa dek. Bu kilolarınızı sonraki üç ayda almanız lazım olan kiloların yerine de koyamazsınız. Bebeğinizin bilhassa sonraki aylarda devamlı kalori ve besine ihtiyacı vardır. Şimdi fazla kilolarınız olduğundan kalori almayı kesemezsiniz. Hamilelik esnasında kilo vermek veya kilo almayı sürdürmek amaçshy;lı perhiz yapmak uygun değildir ve bilhassa bebeğin gelişmesinde ileri derecede önemli olan ikinci ve üçüncü aylarda tehlikelidir.
Aldığınız fazla kiloları vermek amacı ile bir şey yapamazsınız da, bundan sonra daha aşırı bir kilo almayı önlemek amacı ile yapabileceğiniz çok şey var. Bazı kadınlar bulantı kusmalarını önlemek amacı ile tatlı gıdalar yedikleri için kilo alırlar. Sorununuz buysa, diyetinizi yavaşça çeşitleyerek iştahınızı normale döndürebilirsiniz. Bazı kadınlar ilk üç ayda gebe kadınların çok yemesi gerektiğini düşündüklerinden kilo alırlar. Neden böyle yapmamak gerektiğini, bebeğinizin sağlığı için 30 kilo almadan nasıl yiyebileceğinizi öğrenmek amacı ile Beslenme bölümünü gözden geçirin. Doğumdan sonranda kolayca eski kilonuza dönebilmeniz için, olabildiği kadar yüksek kaliteli gıdalar yiyerek tesirli bir biçimde kilo almanız gerekir.
Toplam artış. Her ne kadar bir zamanlar. 6.5-7 kg. alımının normal olduğu söylenmekte idiyse de artık bunun geçerli bulunmadığı bilinir. 9.5-10 kg’dan az kilo almış annelerin bebeklerin düşük doğum kilolu olma olasılıları fazladır.
Bunun yanında gebe kadınların kalplerini veya ruhlarını sıkıştıran başka sorunlar, fazla kilo almanın da getirdiği birtakım rizikolarvardır; Bebeğin değerlendirmesinin ve ölçülmesinin güçleşmesi; kasların fazla gerilmesine bağlı sırt ağrısı, artmış bitkinlik ve varisler; vajinal doğumun güçleşmesi, gerekiyorsa sezaryen yapıldıktan sonraki komplikasyonların fazla olması; doğumdan sonra kilo vermenin güç oluşu gibi .
Her ne kadar fazla kilo alan annenin iri bebeği olacak inancı yaygınsa da annenin aldığı kiloyla, bebeğin kilosu birbiriyle ilişkisi olan değildir. 18 kilo almış bir anne 2 kilo 750 gr’lık bebek doğurabileceği gibi , 10 kilo alan bir anne de 3 kilo 650 gram bir bebek doğurabilir. Kilo almada önemli olan şey yenilenlerin miktarlarından çok niteliğidir.
Ortalama biri için hamilelikte en ideal kilo alımı 11.5-16 kg.’dır. ince kemikli bir kadın alt sınıra yakın, kalın kemikli bir kadınsa üst sınıra yakın 3 kilo 750 gramı bebeğin, geri kalanı plasenta, memeler, sıvı ve başka ek dokularıdır. Doğum sonrası anne hızla gebelik öncesi kilosuna dönebilir.
Ancak bu formül gereksinimlerine göre kadından kadına değişecektir. Hamilelik önceleri çok cılız olan birinin ilk üçayda daha fazla kilo alması ve böylece ikici üçaya girerken ideal kiloya ulaşması veya yaklaşması ve bütün bunların sonunda 12-16 kg. alınışı gereklidir. Hamilelik önceleri normal kilosunun % 10 veya % 20 üstünde olan biri daha kısıtlı yemelidir, fakat aldığı kilo 6.5 kg.’dan az olmalıdır. İyi kalite besinle beslenmeli ve hekim denetiminde olmalıdır. Hamilelik hiç bir koşulda kilo vermek amacı ile uygun değildir, çünkü bebek annenin yağ depolarıyla beslenmez. Bunlar bebek için nir kalori kaynağı olabilir, ama doyurucu olmaz.
İki veya daha fazla bebek taşıyan anneler, hekimlerinin önerileriyle belirlenecek hedefe uygun olarak daha fazla kilo alımına gereksinim duyarlar. Ama bu ikizler için iki kat, üçüzler için üç kat değildir; ikizler için ortalama olarak 16-20 kg. Daha çok bebek olduğunda daha fazladır.
Artış oranı. Gebe bir kadın ilk üçayda ortalama olarak 1,2-1,6 kg. ikinci üçayda ise 5,5-6,5 kg. almaktadır. Kilo alımı 8. ve 9. aylarda bu haftada 450 g. olacak şekilde olmalı, son ayda ise toplam 450-900g. alınmalıdır.
Kilosunu devamlı kontrol eden bir kadının bu formüle tam olarak uyduğu çok enderdir. Bir hafta 200 gr.'lık sonraki hafta 650 gr.'lık kilo alma biçiminde oynamalar iyidir. Fakat her gebe kadının en büyük hedefi kilo artışını olanaklı mertebe düzenli tutmaya çalışmak ve ani alıp-vermeleri engellemektir. Eğer 4.-8. aylar arasında iki haftadan daha fazla süre hiç kilo almadıysanız, veya ikinci üç ayda haftada 1,2 kg.'dan fazla aldıysanız, ya da üçüncü üç ayda bir haftada 900 gr.'dan fazla aldıysanız (eğer fazla tuz alımına bağlı bulunmadığı için eminseniz ) hekiminizle bu konuları görüşmeniz gerekir.
Eğer ciddi biçimde planlanandan fazla kilo aldığınızı fark ederseniz (örneğin ilk üç ayda 1,2-1,6 yerine 6,5 kg., ikinci üç ayda 5,5 kg. yerine 9 kg.) bebeğinize zarar gelmeyecek biçimde dikkat edin. Hekiminizle konuşarak yeni hedeflerinizi belirleyin. (Halen almış olduğunuz kiloyu ve almanız gerekenleri hesaba katın). Unutmayın ki bebeğinizin gebelik boyunca düzenli şekilde besine ihtiyacı var. Yediklerinize dikkat edin ama perhiz yapmayın. Kilonuzu başından başlayarak kaydedin, kilo almamak amacıyla bebeğinizi perhize sokmayın.
Gebelikten önce de fazla kilolu olan kadınların çoğunun gebelikleri güvenli geçer. Gebeli olsun veya olmasın sağlık sorunları kilolarla beraber artmaktadır. Fazla kilolularda hem yüksek tansiyon hem de şeker hastalığı rizikosu yükselir ve her ikisi de hamilelikte (preeklampsi ve gebelik diyabeti gibi ) komplikasyon(istenmeyen durum) oluşturabilir. Şişman kadınlarda yumurtlama düzenli olmadığından gebelik tarihini tam olarak saptamak zor olabilir. Hekimlerin geleneksel olarak kullanıldığı birtakım yöntemler (rahim tepesi yüksekliği, rahim büyüklüğü), yağ katmanları yüzünden tam değerlendirilemeyebilir. Şişman bir karında hekimin, bebeğin boyutu ve duruşunu elle değerlendirilişi güç olduğu için doğum esnasında sürpriz ile karşılaşmamak amacıyla ultrason değerlendirmesi gerekmektedir. Bebek ortalamadan çok daha büyükse ki genel olarak annelerin tombul oluşu halinde gebelik esnasında çok yemeseler de böyle olur doğum güç olabilir. Son olarak sezaryen gerekirse büyük bir karın hem cerrahi girişimde hem iyileşmede komplikasyona sebep olabilir.
Bütün aşırı riskli gebeliklerde olduğu şekilde iyi bir tıbbi bakın şansı anne ve bebekten yana büyü ölçüde değiştirilebilir. Gebeliğin başından başlayarak düşük riskli bir gebeye oranla daha fazla testten geçersiniz. Ultrason önce gebeliğin yaşını tam olarak belirlemek, sonra bebeğin boyutları ve duruşunu saptamak amacıyla yapılacaktır. İkinci üçay sonunda, gebelik diyabeti taraması için en az bir şeker yükleme testi yapılarak, diyabet gelişim belirtisi olup olmadığına bakılacaktır. Gebeliğin sonuna doğru, bebeğin durumunu izlemek amacı ile zorlamasız testler ve başka tanısal testler yapılacaktır.
Hamilelikte kişisel bakım da önemlidir. Hekiminiz, sigara içmemeniz ve sizin kontrolünüzde olan başka gebelik risklerini asgariye indirmeniz için sizi uyaracaktır. Diyet yapmamanız gerektiği şekilde fazla kilo da almamanız gerekir. Çoğu zaman tombul kadınlar gebelik esnasında önerilen 11.5 – 15.5 kg’dan daha az kilo alır. Bu da ne bebeklerin ne de kendilerinin sağlığını kötü etkilemektedir. Ama kalorisi düşük diyetler en az 1800 kalori içermeli ve vitamin, mineral ve protein yönünden zengin olmalıdır. Her lokmayı saymak sizin için bilhassa mineral ve vitamin hapları almak kadar önelidir. Hekiminizin önerileri doğrultusunda düzenli alıştırma yapmak, yiyecek alımını çok azaltmadan kilonuzun kontrolünü sağlayacaktır.
Eğer düşünüyorsanız, bir sonraki gebeliğinizde, gebelik öncesi ideal kilonuza olabildiği kadar yakın olmaya çabalayın. Bu, gebeliğin gidişini kolaylaştıracaktır.
