Hücre Çekirdeği (Nukleus, Karyon)
Çekirdek hücrede depo ve genetik bilgi arşivi görevlerini yerine getirir. Genetik bilgi çift dizinli DNA moleküllerinde depolanır. Burada DNA kopyalanması (iki misline çıkma) olmaktadır. RNA bireşimi ile genetik zincirleri burada başlamaktadır. Çekirdeğin inferfaz, mitoz ve çalışma halleri bulunur. Interfaz çekirdeğinde kromozomların DNA'sı iki misline çıkmaktadır.
Hücre Çekirdeğinin Yapısı
Çalışma çekirdeği ve inferfaz çekirdeğinde RNA bireşimi olmaktadır. Genelde küre biçiminde olan çekirdek hücredeki en büyük organeldir. Elastik olup, hücre yapısına bağlı bir şekilde biçimlenir. Elektron mikroskobik izlemlerden çekirdeğin bir kılıfla sarılmış olduğu izlenmektedir. Bu bir iç, bir de dış membrandan olmaktadır. İki membran arasında bulunan boşluk 20-50 nm'dir. Membran fazlaca sayıda çekirdek poruna sahip olup endoplazmik retikülumun bir bölümüdür. Porlarla kesintiye uğrar. Makromoleküller porlar kanalı ile çekirdek sitoplazması (karyoplazma) ile sitoplazma arasında gidip gelirler. Karyoplazma protein ve nukleikasit (RNA ve DNA) ihtiva eder. Çekirdek, hücredeki bütün yaşamsal olayları düzenler. DNA bölgeleri boyanabilir ve buralara Kromatin denilir. Kromatin, hücre bölünmesi olayında, çekirdek bölünmesi safhasında, kromozomları teşkil eder. Hücre çekirdekleri, "SİTO-İSKELET" yapıları, yani bir nevi çekirdek iskeletini de ihtiva eder. Bu yapı kromatin ile ilişkidedir: Kromozomlar çekirdek iskeletine asılıdır. Çekirdek örtüsünün gerçek yeni oluşumu, çekirdek bölünmesinden sonra, çekirdek iskeletinin kenarda mevcut olan bölümleri tarafından gerçekleşmektedir.
Karyoplazmada bilhassa iyi boyanan ve yüksek miktarda RNA içeren bir kısım bulunmaktadır. Buna çekirdekçik (Nukleolus) denilir. Sayısı bir ya da daha fazla olabilir. Ribozomal RNA sentezinde rolü bulunur. Burada büyük RNA molekülleri sentezlenir. Çekirdekçik sitoplazmik ribozomların oluşumuna katılır.
İnsandaki alvuyarlar, gelişim süreçleri içinde çekirdeklerini kaybetmektedir. İskelet kası hücreleri ile kemik dokudaki dev kemik hücrelerinde (osteoklast) ise birden fazla çekirdek bulunur.