GEBELİKTE HİPOTİROİDİ
Hipotiroidi, tiroid bezinin az çalışmasıdır. Tiroid hastalıkları diyabetten sonra üreme dönemindeki kadınlarda en fazla karşılaşılmakta olan endokrin bozukluktur. Bu hastalıkların neden olduğu tiroid fonksiyon deformiteleri (bozuklukları) kısırlığa, ciddi gebelik komplikasyonlarına, fetüste ve yenidoğanda ciddi problemlere sebep olabilir. Bu nedenle hamilelikte tiroid hastalıklarının erken tanısı ve uygun tedavisi anne ve çocuk hastaların önlenişi yönünden epey önemlidir.
Üreme dönemindeki kadınlarda hipotiroidi ne sıklıkta görülür?
Üreme dönemindeki kadınlardan meydana gelen genel nüfusa oranla hipotiroidi sıklığı % 2-4 oranında bildirilmektedir.
Hipotiroidi kısırlık yapar mı?
Hipotiroidili kadınların yüzde 23’de adet düzensizlikleri özellikle oligomenore (seyrek adet görme) bulunmuş olduğu bildirilmiştir. Hafif hipotiroidili vakalarda yumurtlama ve gebelik gelişebilir. Ancak düşük, ölü doğum ve erken doğum sıklığı da artış göstermiştir.
Gebelikte tiroit hormonlarında farklılık olur mu?
Hamilelik süreci tiroid fonksiyonlarında fiziksel değişikliklere neden olmaktadır. Gebelikle beraber artan gebelik hormonu (human corionic gonadotropin hCG) aynı zamanda tiroidi uyarıcı etkiye sahiptir ve tiroid bezini uyarır.Tiroid bezi artan uyarıya tiroit hormon sentezi ile cevap verir. Tiroit hormon sentezi için kafi iyot alımı gereklidir.
Gebelikte günlük iyot gereksinimi ne kadardır?
Erişkinlerde günlük iyot gereksinimi 100-150 µg iken hamilelikte böbreklerden iyot atılımının artışı, çocuğa iyot geçişi ve fiziksel değişikliklerden kaynaklı artan gereksinim nedeniyle günlük iyot alımının artması gereklidir (>250 µg/gün). Yeterli iyot alan gebede fiziksel adaptasyon sağlanacak, anne ve fetus için kafi tiroit hormonu üretilecektir.
Gebelikte hipotiroidi ne sıklıkta görülür?
Gebelikte hipotiroidi görülme oranı yüzde 0.3-0.5; herhangi bir şikayet olmadan fakat TSH yüksekliği ile belirlenen subklinik (hafif ) hipotiroidi sıklığı ise yüzde 2-3 oranında bildirilmektedir.
Gebelikte hipotiroidi neden olur?
Gebelikte hipotiroidinin en önde gelen nedeni iyot eksikliğidir. İyot alımı kafi olan gebelerde ise otoimmün tiroidit (Haşhimato hastalığı ) hipotiroidinin en fazla nedeni olarak ön plana çıkar. Diğer nedenler ise genelde zehirli guatr tedavisi maksadıyla uygulanan ameliyat ya da radyoaktif iyot (atom) tedavisi, geçirilmiş tiroid iltıhabı ve ilaç kullanılışı (amiadaron, lityum, antitiroid ilaçlar) olarak sayılabilir.
Gebelikte tiroid tembelliği anneyi nasıl etkilemektedir?
Tedavi edilmeyen ya da yetersiz tedavi alan tiroid tembelliği olan gebelerde anne bebekte etkilenme artmış olduğu bilinir. Tiroid tembelliği olan tansiyonu ve abrubtio plasenta (plesentanın erken ayrılması) riskinde artış olduğu bildirilmiştir.
Hipotiroidi fetüsü nasıl etkiler?
Deneysel ve klinik çalışmalar ile tiroid hormonunun fetüsün beyin ve nörolojik gelişimi için gerekli olduğunun gösterilişi, özellikle son yıllarda hamilelikte hipotiroidi konusuna olan ilgiyi artırmıştır. Fetüs 12. gebelik haftasından başlayarak kendi tiroit hormonunu üretmektedir. Fetüsün tiroit hormonu gereksinimi bu süreye kadar anneden plasenta yolu ile geçen T4 ile sağlanmaktadır. Sadece klinik hipotiroidide değil maternal (anne) TSH taraması ile belirlenebilen subklinik (hafif) hipotiroidi ile bu annelerden doğan çocukların psikolojik, entelektüel ve nörolojik gelişim deformiteleri (bozuklukları) arasında ilişki olduğunu gösteren çalışmalar mevcuttur. Yapılan bir çalışmada gebelik çağında TSH düzeyleri yüksek bulunmakta olan gebelerin okul dönemine gelen çocukları nöropsikiyatrik 15 test ile değerlendirilmiştir. Buna göre 17. gebelik haftasında hipotiroid (tiroid tembelliği) ve ötiroid (tiroit hormonları normal) olan annelerin çocuklarının testleri değerlendirildiğinde hipotiroidik hasta grubunun çocuklarında IQ testleri dahil olarak test sonuçlarının bozuk olduğu bildirilmiştir. Bu çalışma ilk trimesterde maternal tiroit hormonlarının çocukların psikolojik, entellektüel ve nörolojik gelişimi üzerinde önemini vurgulamıştır.
Gebelikte hipotiroidi tanısı nasıl konur?
TSH gebelerde de tiroid disfonksiyonunu belirlemede kullanımı önerilen temel testtir. Gebelikte hipotiroidiyi belirlemede ve takipte yalnızca TSH değil sT4 düzeyleri de büyük ehemmiyet taşımaktadır. 24. haftadan sonra tiroit hormon eksikliği saptanan annelerin çocuklarında ise psikomotor gelişim geriliği izlenmemiştir.
Gebelikten önce TSH taraması yapılmasına gerek var mı?
Gebelikte hipotiroidinin klinik önemi biliniyor olsa bile gebelerde rutin TSH taraması konusu halen tartışmalıdır. Buna karşı Amerika Endokrin Birliği TSH’nın gebelikten önce ya da ilk trimestrdeki (ilk 3 ay) bütün kadınlarda ölçülüşü gerekliliğini savunmaktadır. Bu olgular ilk prenatal vizit ya da gebelik tespiti ile beraber taranmalıdır.
Gebelikteki hipotiroidi nasıl tedavi edilir?
Gebelikteki hipotiroidi tedavisinde kafi iyot alımının yanı sıra sT4 düzeylerini ve hedef TSH değerinin ise <2.5 mU/L oluşu önerilmektedir.
Gebelikte tiroit hormon gereksinimi artar mı?
Hamilelik öncesi tiroid tembelliği olan ve tiroid ilacı kullanan hastalarda gebeliğin tespit edilişi ile beraber dozungebelik öncesine göre yüzde 30-50 oranında artırılışı pratik bir öneridir.
Tiroid kanseri olan gebelerde tedavi nasıl devam eder?
Tiroid kanseri tanısı olan ve tiroid ilacı kullanan hastalarda, normal doza göre daha yüksek ilaç kullanmak gerekebilir.
Hipotiroidi gebelerin izleminde nelere dikkat edilir?
Tiroid ilaç tedavisi alan gebeler tedavi başlandıktan ya da doz değişikliği yapıldıktan 4-6 hafta sonra sT4 ve TSH düzeyleri ile endokrinolog ya da iç hastalıkları uzmanı kontrolünde değerlendirilmelidir.
Doğumdan sonra doz değişikliğine gerek duyulur mu?
Doğumdan sonra L-T4 dozu gebelik öncesindeki doza düşürülmelidir. Doğumdan sonra 6. haftada serum TSH düzeyi kontrol etmek gerekir.
