Hipertansiyon, damarlardaki kan basıncının damar çeperine uyguladığı basınçtır. Kalp bir pompa gibi çalışarak kanı damarlara gönderiyor ve bu sıradaki damarlara uygulanan basınç büyük gevşemesi sırasındaki basınç ise küçük tansiyonu oluşturuyor. Kanın basıncını etkileyen başlıca etmenler arasında yaş, fiziksel durum ve cinsiyet başta geliyor.
Normal şartlarda tansiyonumuz 120/80 mm hg(civa) basıncındadır ve bu değerlerin 140/90 olması hipertansiyon hastası olduğunuzu belirtir. Ancak tansiyonun gerçek değerini öğrenmek için istirahat halinde ve günde 3 kez ölçüm yapılması doğru bir sonuç elde etmenizi sağlar.
Hipertansiyon iki farklı tipte bulunur. Birincisi primer(esansiyel) hipertansiyondur ve nedeni bilinmeyen tansiyon tipidir. Görülme sıklığı çok olmakla birlikte nedenleri arasında şişmanlık, kolesterol yüksekliği, sigara ve alkol, şeker hastalığı, psikolojik ve fazla tuz tüketimi gibi birçok etken vardır. Uzun süreli bir tedavi gerektirir.
Hipertansiyonun diğer şekli ise sekonder hipertansiyondur ve böbrek kökenli rahatsızlıklarla görülme oranı çok yüksektir ve endokrin hastalıklar, ilaç kullanımı, beyin tümörü gibi etmenlerle de oluşabilmektedir. Hipertansiyonun yaş arttıkça görülme sıklığı artar. Kadınlarda menopozdan sonra erkeklerde ise orta yaşlarda görülme sıklıkları artar. Hipertansiyonun farklı evre hastaları vardır;
Normal Birey : 120/80 mmHg ve altı
Hipertansiyon adayı : 120-139 /80-89 mmHg
Evre I : 140-159 /90-99 mmHg
Evre II : 160-170 / 100-109 mmHg
Evre III : 180/100 mmHg üstü
Hipertansiyon hastaları bu derecelere göre sınıflandırılırlar.
Hipertansiyon kontrol edilmediği zaman vücuda çok zarar verir. Damar tıkanıklığı, kalp, beyin ve böbrek gibi organlarda büyük hasarlara yol açarlar. Kalp kan basıncının artmasına tepki olarak kalp kasının miktarı artar. Bu artış kalbin düzenli kasılıp gevşemesini engelleyerek kalp yetmezliğine kadar gider.
Hipertansiyondan korunma ve tedavi yöntemleri arasında en etkili olanları düzenli yaşam, yağ tüketimini azaltmak, spor, tuz tüketimini minimuma getirmek önemlidir.
Hipertansiyon ilaçsız tedavi edilebilir mi?
Yüksek hipertansiyon hastalarında yaşam tarzını değiştirmek çok az oranlarda etki etse de ilaç kullanmadan tansiyonu belirli sınırlar içerisinde tutmak mümkün değildir.
Hipertansiyon ile yüksek tansiyon arasında ne fark var?
Hipertansiyon ile yüksek tansiyon arasında pek fark yoktur. Yüksek tansiyon hastalarına verilen bir isimdir. Halk arasında hipertansiyon denilince daha yüksek bir tansiyon tipi olarak adlandırılır ancak öyle değildir. Aralarında anlam olarak büyük bir fark yoktur.
Hipertansiyon tedavisinde hangi ilaçlar kullanılır?
Hipertansiyon tedavisinde damarları genişletici, kalbin pompaladığı kanı azaltıcı ve ikisine birden etki eden ilaçlar bulunmaktadır. Bunlar birinci tip yani esansiyel hipertansiyon tedavisinde kullanılan ilaçlardır. Bunun dışında ikincil(sekonder) için kullanılan ilaçlar bulunmaktadır ancak bunlar hipertansiyonun %10’unu oluşturmaktadır.
* Diüretikler
* Alfa ve Beta brokerler
* ACE (angiotensin converting enzim ) inhibitörler
* Angiotensin II reseptör blokerleri
* Kalsiyum kanal blokerleri
