METFORMİN NEDİR?
1922 senesinde Emil Werner ve James Bell tarafından bulunan Metformin, 35 sene süresince araştırma amacıyla kullanılmıştır. 1950 senesinde Flipinlerde Eusebio Y. Garcia tarafından İnfluenza tedavisi maksadıyla kullanılmakta iken ilacın kan şekeri düşüren tesiri izlemlenmiş, Garcia ilacın antiviral (virüslere karşı etkili), antimalaryal (sıtmaya etkili), antipiretik (ateş düşürücü) tesiri ile alakalı yazılar yayınlamıştır. Sonrasında Fransa’da Dr.Jean Sterne 1957 senesinde Aron laboratuvarındaki çalışmalarında şeker düşürücü etkisini araştırmış ve sonrası ilk defa diyabet tedavisinde kullanımına başlanmıştır. İsmine Glucophage (gkukoz yiyici) denilmiştir. İlaca 1958 senesinde İngiltere'de 1972'de Kanada'da müsaade edilmiş ve 1994 senesinde FDA (Amerika İlaç Düzenleme Dairesi) müsaade etmiş, 1995 senesinden başlayarak ABD ve bütün dünyada çok sık diyabetin tedavisinde kullanımına başlanmıştır.
Metformin hangi bitkiden sentez edilmiştir?
Biguanid grubu ilaç olan metformin, Galega officinalis adındaki bitki ekstresinden sentez edilmiştir.
Metforminin etki mekanizması nedir?
Karaciğerde üretilen glukoz miktarını azaltır bunun neticesinde insülin duyarlılığını fazlalaştırır, perifer dokularda (kas ) kan şekerinin kullanımını fazlalaştırır, serbest yağ asidi miktarını fazlalaştırır. Hc membranında CAMP kinaz enzimini aktivitesini fazlalaştırır. İnsülin direncini düzeltir.
Metformin hangi hastalıkların tedavisinde kullanılmaktadır?
İnsülin Direnci
Prediyabet (Bozulmuş açlık glikozu ve bozulmuş glikoz toleransı)
Tip 2 Diyabet
Alkole bağlı olmayan karaciğer yağlanması
Polikistik Over Sendromu
Prematür Puberte
Tip 2 Diyabette kullanılışı nasıldır?
Şişman Tip 2 Diyabetlerin tedavisinde kullanılır. Hastaların 10 yıl boyunca izlendiği bir çalışmada başka ilaçlara göre diyabetin komplikasyonlarının oluşmasına daha fazla engel olduğu görülmüştür. Sulfanilüre grubu ilaçlara göre daha az kan şekerini düşüren etki göstermiştir. Kilo aldırıcı tesiri yoktur, kilo verdirebilir . Kilo verdirici tesiri insülin direncini azaltmasından ve bulantı gibi yan tesirlerinden ötürü olabilir ).
Prediyabette (gizli şeker) kullanımı nasıldır?
Diyabet önleme çalışmasında yaşam tarzı değişikliklerinin diyabet oluşmasını yüzde 58, metforminin diyabet oluşmasını yüzde 31 azalttığı görülmüştür.
Polikistik Over Sendromu'nda kullanılışı nasıldır?
Polikistik Over Sendromu hastası olanların büyük bir kısmında insülin direnci olur. Buna bağlı olarak PKOS (Polikistik Over Sendromu) hastası olanların yüzde 15'inde Tip 2 Diyabet (Şeker Hastalığı) gelişebilir. İnsülin direncini düzeltici tesiri ötürüyle Polikistik Over Sendromu tedavisinde 1994'den beri kulanılmaktadır.
Metformin başka hastalıklarda tesirleri varmı?
Antipsikotik ilaç kullananlarda kilo alımını azalttığı , pankreas kanserinden koruduğu, kolon ve meme kanserinde faydalı tesirleri olduğu ile alakalı çalışmalar mevcut.
Hangi hallerde kullanılmaması gerekmektedir?
Böbrek hastalıklarında, karaciğer ve akciğer hastalığında, kalp yetersizliği bulunanlarda, laktik asidozda, nontrast madde kullanılacak görüntülemelerden evvel metformin kesilişi tavsiye edilir.
Metformin yan etkileri ne olabilir?
GİS rahatsızlıkları (bulantı, gaz, ishal gibi) yapabilir. Düşük dozlarla başlanılıp kademeli arttırıldığında şikayetler en aza indirgenmektedir. Uzun müddet kullanımında vitamin B12 eksikliği yapabilir. Damar içinden kontrast kullanılışı gerektiği zaman, cerrahi ve anestezi gerektiren hallerde geçici olarak ara vermek gerekir.
