REFLEKS NEDİR?
Herhangi bir uyartı karşısında düşünülmeden, çok ani bir şekilde verilen tepkiye refleks diyoruz.REFLEKS NASIL OLUŞUR?
Sıcak bir şeye dokunduğumuzda vücudumuz beyinin gösterebileceği tepkiden daha hızlı hareket eder. Derideki ufacık alıcılar sıcaklık duyusunu (yada başka zarar vericinin uyartısını) tespit eder ve sinirler yoluyla hemen omuriliğin ganglion denen bir sinir düğümüne haber gönderir. Gangliondan iki haber iletisi çıkar. Biri omurilikten beyine gider ve muhtemel tehlikeyi haber verir. Cevap iletisi kaslara ulaşır ve birdenbire büzülmesine ve hızla elimizi geri çekmemizi sağlar. Parmağımızın yandığını anladığımız ve beynimiz acıyı tespit ettiği zaman elimiz tehlikeden uzaktadır. Bu bir istemsiz harekettir, bu hareketi oluşturan işleve refleks yayı denir. Refleks yayı vücut savunmasının önemli bir mekanizmasıdır. Örneğin gözümüzün nazik yüzeyi "göz kırpma refleksi" ile korunur.
En basit bir refleks vücudumuzdaki 12 milyar nöronun yalnız üçü ile olur. Herhangi bir sinir hücresi bir uyarı alınca bir sinir düğümüne bağlı olan aksonu boyunca bir uyartı haberi gönderir. Uyartı buradan bir motor sinire haber ileten omurilikteki ilgili nörona geçer. Motor nöron, vücudun uygun bölgesine gerekli cevabı ileterek kasları harekete geçirir ya da durdurur.
Günlük yaşamımızda, sıcak bir yüzeye dokunduğumuz ya da vücudumuza bir iğne battığı zaman, ilgili refleks yayı, beynin yardımı gerekmeden elimizi çekmemizi sağlar. Bütün bilgiler omurilik tarafından cevaplandırıldığı için kaslar hemen harekete geçebilir.
Çok az sonra da deride bulunan acı alıcıları beyine haber ulaştırır ancak bu ana kadar kaslar gerekli hareketi zaten yapmış olurlar. Acının önlenmesi sağlanırken oldukça karmaşık hareketler gerektiği için, normal olarak üçten pek fazla nöron bu işleve katılmıştır.
Diz kapağı altındaki kas kirişine vurulduğunda aynı refleks yayı meydana gelir. Burada kasa yapılan basıncı ölçen alıcılar omuriliğe yanlış bilgiyi iletir, omurilikten gelen emirle ayağın ani bir fırlama hareketi yapmasına neden olur.
