Boyun Omuru, Boyun Omurları

Boyun Omurları, Boyun Omuru

Bu omurları göğüs ve bel omurlarından ayıracak karakterlerin başın­da gelen enine çıkıntılarındaki enine çıkıntı delikleri ve içinden vertebral damarların geçtiği deliklerdir.

Bundan başka boyun omurların­da omur delikleri üçgen şeklinde ve tabanları önde olup enine çıkıntıların ucu ikiye çatallanmış ola­rak iki tüberküllüdür. Bunlardan ön tüberküle, tuberculum ventrale arka tüberküle, tuberculum dorsale denir. Eklem çıkın­tıların uçlarındaki eklem yüzleri, kalem gibi kesik olup üsttekiler yukarı ve arkaya alttakiler öne ve aşağıya ba­kar durumdadırlar.

Bundan başka diken çıkıntıların tepesi boyun omurlarında iki tüberküllü­dür.
Omur cismi bunlarda enine uzun ve ön bölümleri arkadan daha kalın olup üst yüzlerinin yanlarında yarım ay biçiminde çen­gel adı da verilen iki kabartı, alt yüzlerinin yanlarında da, alttaki komşu omurun çengellerini içine alan iki çentik gö­rülür.

Boyun omurları içinde ayrı özel karakter gösterenler:
Bunlardan birinci boyun omuru, ikinci boyun omuru Eksen kemik ile altıncı ve ye­dinci boyun omurları ayrı özel karakter gösterirler.

Birinci boyun omuru (Atlas); Bu omura bu isim verilmesinin sebebi baş yuvarlağını üzerinde taşıdığı içindir. Ön ve ar­ka iki kemerle birbirlerine bağlanmış yan kit­lelerden meydana gelmiştir. Atlas boyun omurlarının en genişi olup kemerlerle kitleler ara­sında kalan foramen vertebrae da diğer omurlarınkinin en büyüğü­dür.

Öne bakan bir konvekslik gösteren ön kemer önden arkaya basıktır. Ön yüzünde orta çizgi üzerinde atlasın ön tüberkülü; konkav olan arka yüzü üzerin­de ikinci boyun omurunun diş çıkıntısı ile eklem yapan elintik bir eklem yüzeyi vardır ki buna "facies articularis dentalis" adı verilir.

Arka kemerde öne bakan bir konkavlık göstermek­te olup arka yüzünde ve orta çizgi üzerinde tuberculum dorsale adı alan bir çıkıntı vardır.

Arka kemerin iki yanları yan kitlelerin arka ke­narı ile birleşik olduğu gibi bu kemerin üst yüzünde bu birleşme yeri hizasında bulunan enine oluk, "sulcus arteria vertebralis adı ahr ki içinden aynı ad­daki arter geçer.

Yan kitleler yukarıdan aşağıya basık olup üst yüzünde önden ar­kaya iç yanda, dış yana doğrultuda ve uzunluğu eninden bir misli fazla olan bu eliptik çu­kur "fovea articularis superior" adı alır, bu çukur art kafa kemiklerinin lokmaları ile eklem yapacaktır.

Yan kitlelerin enine olarak hafifçe konkav önden arkaya kon­veks olan alt yüzleri facies articular's inferior adı alır ki eksen kemiğin üst eklem yüze­yi ile eklemleşecektir.

Yan kitlelerin ön ve arka yüzlerinde, ön ve arka kemerler de var­dır, içyan yüzünde de büyükçe bir tüberkül vardır, yan kitlelerin dış yan yüzünden doğan iki kök foramen transversarium'u meydana getirdikten son­ra yanlarda birleşerek yan çıkıntıları yaparlar. Bu yan çıkıntıların ucu bir tek çıkıntı halin­de olup iki tüberküllü değildir.

ikinci boyun omuru - Eksen kemik; Bu omurun cismi üzerin­de dikey bir çıkıntı vardır ki atlasın ön kemerinin arka yüzündeki yüzeyle eklem yapar bu çıkıntı eksen kemik di­şi adı alır.

Köpek dişi gibi koni şeklinde bir çıkıntı olan dens'in ek­sen kemiğin cismi ile birleşen bir tabanı, bunun biraz üstünde darca olan bir boyunu vardır, künt olan tepesine apex dentis denir, dens ön­den arkaya biraz basıkça olup, ön ve arka yüzleri, eliptik biçimde ve büyük eklemlere dikey iki eksen yü­zü gösterir, bunlardan öndeki facies articulares ventrales her tarafında konveks olup atlasın ön kemeri arkasındaki eliptik yüzde eklem ya­par, facies articulares dorsales denen arka yüzü yukarıdan aşağıya konkav, enine konveks o­lup articulus atlanto epistrophicus'a ait enine bağa uyar.

Bu kemikte eklem çıkıntılar yerine "facies articulares laterales" adı alan üst ve alt durum­da eklem yüzeyleri vardır. Üst eklem yüzeyi dişin iki yanında olup ikisi arasında dar bir oluk vardır, oval biçim­de olan bu yüz önden arkaya hafif konveks ve dış yana doğru eğiktir, alt eklem yüz­leri omur saplarının ön nihayetlerinin altın­dadır.

Bu kemiğin sapı (radix arcus) üst eklem yüzü ile omur kemerinin ön ucu ara­sında olup üst yüzünde çentik yoktur.

Enine çıkma çok küçük ve tek tüberküllü­dür.

Foramen transversariumu çevreleyen ön kök omur cisminden arka kök omur sapından doğar. Eksen kemiğin kemer­leri (laminaları) kalın, diken çıkıntısı da büyükçe ve ucu da iki tüberküllüdür.
Omur deliği tabam önde üçgen biçiminde o­lup, genişliği atlasınkinden azdır.

Altıncı boyun omuru: Bu omurun enine çıkın­tısının ön tüberkülü, diğer omurlarmkinden daha çok kalın ve daha çok çıkıntılıdır. Buna art. carotis comır.unis ile komşuluğu­nu ilk defa gösterdiği için Chassaignac tüberkülü veya "tuberculum caroticum vertebrae cervicales sextus" de­nir.

Yedinci boyun omuru: Bu şekil bakımından boyun omurlarından göğüs omurlarına doğru bir geçit omuru­dur.

Cisminin yan yüzlerinin alt kısımlarında bazan birinci kaburga ile eklem yapan bir yüz gös­terir; enine çıkıntıları daha uzun ve bir tüber­küllüdür. Foramen transversarium çok kü­çük olduğu gibi piyeste içinden vertebral arter geçmez.

Omur kemerleri kendinden önceki omurlarınkin­den daha yüksek, diken çıkıntısı da tek tüberküllü ve daha uzun­dur. Bu diken çıkıntı deri altından bile gözle ve elle fark edilebi­lecek derecede olduğu için vertebra prominens adı almıştır.

--> İnsan Anatomisi ve Omurga Bilgileri Ana Sayfasına Dön <--